19 1คนยากจนที่ดำเนินชีวิตสุจริต
ย่อมดีกว่าคนพูดตลบตะแลงที่โง่เขลา
2ความกระตือรือร้นที่ขาดความรู้เป็นสิ่งไม่ดี
ผู้เร่งฝีเท้ามักหลงทาง
3ความโง่เขลาทำให้คนหลงผิด
ใจของเขายังโกรธพระยาห์เวห์อีกด้วย
4ทรัพย์สมบัติเพิ่มจำนวนเพื่อน
แต่คนยากจนมีเพื่อนคนเดียวก็ยังถูกทอดทิ้ง
5พยานเท็จจะไม่พ้นโทษ
ผู้ใดพูดเท็จจะหนีไม่พ้น
6คนจำนวนมากประจบประแจงคนใจกว้าง
และทุกคนเป็นมิตรกับคนที่ให้ของกำนัล
7แม้พี่น้องของคนยากจนก็ยังเกลียดเขา
เพื่อนก็ยิ่งจะทอดทิ้งเขา
เขายังพูดไม่จบ แต่ไม่มีใครฟังเขาแล้วa
8ผู้แสวงหาความรู้ย่อมได้ประโยชน์แก่ตน
ผู้รักษาความเข้าใจไว้ได้ย่อมพบความสุข
9พยานเท็จจะไม่พ้นโทษ
ผู้ใดพูดเท็จจะพินาศ
10ชีวิตหรูหราไม่เหมาะกับคนโง่เขลา
ผู้รับใช้ยิ่งไม่เหมาะที่จะปกครองเจ้านาย
11สามัญสำนึกทำให้คนโกรธช้า
การมองข้ามการถูกรังแกย่อมเป็นเกียรติแก่เขา
12ความกริ้วของกษัตริย์เป็นเหมือนเสียงคำรามของสิงห์หนุ่ม
แต่ความโปรดปรานของพระองค์เป็นเหมือนน้ำค้างบนใบหญ้า
13บุตรโง่เขลาเป็นความพินาศของบิดา
การทะเลาะวิวาทของภรรยาเป็นเหมือนหยดน้ำที่ไม่รู้จักหยุด
14บ้านและทรัพย์สมบัติเป็นมรดกตกทอดจากบิดา
แต่ภรรยาเฉลียวฉลาดเป็นของประทานจากพระยาห์เวห์
15ความเกียจคร้านกล่อมให้หลับสนิท
คนไม่ยอมทำงานจะต้องหิว
16ผู้รักษาบทบัญญัติจะรักษาชีวิตของตน
ผู้ไม่เอาใจใส่ความประพฤติของตนbจะเสียชีวิต
17ผู้มีใจกว้างต่อคนยากจนเปรียบเสมือนให้พระยาห์เวห์ทรงขอยืม
พระองค์จะทรงตอบแทนการกระทำของเขา
18จงตีสอนบุตรขณะที่ยังมีความหวัง
แต่อย่าโกรธจนทำให้เขาถึงตายc
19ผู้โกรธอย่างรุนแรงจะต้องได้รับโทษ
ถ้าท่านไม่ลงโทษเขา เขาก็ยิ่งจะใช้ความรุนแรงมากขึ้นd
20จงฟังคำแนะนำและรับคำตักเตือน
ท่านจะมีปรีชาในอนาคต
21ในใจมนุษย์มีแผนการจำนวนมาก
แต่พระประสงค์ของพระยาห์เวห์เท่านั้นจะสำเร็จเป็นจริง
22สิ่งน่าปรารถนาในตัวมนุษย์คือความเมตตากรุณา
คนยากจนยังดีกว่าคนมุสา
23ผู้ยำเกรงพระยาห์เวห์จะมีชีวิต
เขาจะกินอิ่มนอนหลับ และไม่มีอันตรายมากล้ำกราย
24คนเกียจคร้านจุ่มมือลงในชาม
แต่ไม่ยอมแม้จะหยิบอาหารใส่ปาก
25จงตีผู้ชอบเยาะเย้ย คนขาดสติจะได้ฉลาดขึ้น
จงตักเตือนผู้ที่มีความเข้าใจ และเขาจะได้ความรู้
26ผู้ทำร้ายบิดาและขับไล่มารดา
ก็เป็นบุตรน่าอับอายและน่าตำหนิ
27ลูกเอ๋ย ถ้าลูกเลิกฟังคำสั่งสอนของพ่อ
ลูกจะหลงไปจากถ้อยคำที่ให้ความรู้e
28พยานสารเลวเยาะเย้ยความยุติธรรม
ปากของคนชั่วร้ายกลืนความชั่ว
29คนชอบเยาะเย้ยจะถูกลงโทษ
คนโง่เขลาจะถูกโบยตี
19 a “เขายังพูดไม่จบ แต่ไม่มีใครฟังเขาแล้ว” สุภาษิตข้อนี้อาจไม่สมบูรณ์ เพราะขาดบรรทัดแรก
b “ผู้ไม่เอาใจใส่ความประพฤติของตน” ยังอาจแปลได้อีกว่า “ผู้ดูถูกบทบัญญัติ” ที่ต้องรักษาตามคำแนะนำในบรรทัดแรก
c “แต่อย่าโกรธจนทำให้เขาถึงตาย” อาจเป็นการลดหย่อนโทษที่ธรรมบัญญัติกำหนดไว้ (ดู ฉธบ 21:18-21) หรือเป็นเพียงการตักเตือนอย่าให้ลงโทษเกินเหตุไปเพราะความโกรธ
d “ถ้าท่านไม่ลงโทษเขา เขาก็ยิ่งจะใช้ความรุนแรงมากขึ้น” แปลโดยคาดคะเน ความหมายของต้นฉบับไม่ชัดเจน ความหมายของสุภาษิตบทนี้ดูเหมือนจะเตือนว่าการไม่ลงโทษผู้ใช้ความรุนแรงยิ่งทำให้เขาประพฤติเลวยิ่งขึ้น
e “ลูกเอ๋ย...หลงไปจากถ้อยคำที่ให้ความรู้” แปลโดยคาดคะเน ต้นฉบับไม่ชัดเจน ต้นฉบับภาษากรีกว่า “บุตรที่เลิกเอาใจใส่คำสั่งสอนของบิดาก็จะคิดถึงแต่คำพูดชั่ว”