19 ¹คนยากจนที่ดำเนินชีวิตสุจริต

ย่อมดีกว่าคนพูดตลบตะแลงที่โง่เขลา

²ความกระตือรือร้นที่ขาดความรู้เป็นสิ่งไม่ดี

ผู้ที่เร่งฝีเท้ามักสะดุดล้ม

³ความโง่เขลาทำให้คนหลงผิด

ใจของเขายังโกรธพระยาห์เวห์อีกด้วย

⁴ทรัพย์สมบัติเพิ่มจำนวนเพื่อน

แต่คนยากจนมีเพื่อนคนเดียวก็ยังถูกทอดทิ้ง

⁵พยานเท็จจะไม่พ้นโทษ

ผู้ใดพูดเท็จจะหนีไม่พ้น

⁶คนจำนวนมากประจบประแจงคนใจกว้าง

และทุกคนเป็นมิตรกับคนที่ให้ของกำนัล

⁷แม้พี่น้องของคนยากจนก็ยังเกลียดเขา

เพื่อนก็ยิ่งจะทอดทิ้งเขา

เขายังพูดไม่จบ แต่ไม่มีใครฟังเขาแล้วa

⁸ผู้ที่แสวงหาความรู้ย่อมได้ประโยชน์แก่ตน

ผู้ที่รักษาความเข้าใจไว้ได้ย่อมพบความสุข

⁹พยานเท็จจะไม่พ้นโทษ

ผู้ใดพูดเท็จจะพินาศ

¹⁰ชีวิตหรูหราไม่เหมาะกับคนโง่เขลา

ผู้รับใช้ยิ่งไม่เหมาะที่จะปกครองเจ้านาย

¹¹สามัญสำนึกทำให้คนโกรธช้า

การมองข้ามการถูกรังแกย่อมเป็นเกียรติแก่เขา

¹²ความกริ้วของกษัตริย์เป็นเหมือนเสียงคำรามของสิงห์หนุ่ม

แต่ความโปรดปรานของพระองค์เป็นเหมือนน้ำค้างบนใบหญ้า

¹³บุตรโง่เขลาเป็นความพินาศของบิดา

การทะเลาะวิวาทของภรรยาเป็นเหมือนหยดน้ำที่ไม่รู้จักหยุด

¹⁴บ้านและทรัพย์สมบัติเป็นมรดกตกทอดจากบิดา

แต่ภรรยาเฉลียวฉลาดเป็นของประทานจากพระยาห์เวห์

¹⁵ความเกียจคร้านกล่อมให้หลับสนิท

คนไม่ยอมทำงานจะต้องหิว

¹⁶ผู้รักษาบทบัญญัติจะรักษาชีวิตของตน

ผู้ไม่เอาใจใส่ความประพฤติของตนbจะเสียชีวิต

¹⁷ผู้มีใจกว้างต่อคนยากจนเปรียบเสมือนให้พระยาห์เวห์ทรงขอยืม

พระองค์จะทรงตอบแทนการกระทำของเขา

¹⁸จงตีสอนบุตรขณะที่ยังมีความหวัง

แต่อย่าโกรธจนทำให้เขาถึงตายc

¹⁹ผู้โกรธอย่างรุนแรงจะต้องได้รับโทษ

ถ้าท่านไม่ลงโทษเขา เขาก็ยิ่งจะใช้ความรุนแรงมากขึ้นd

²⁰จงฟังคำแนะนำและรับคำตักเตือน

ท่านจะมีปรีชาในอนาคต

²¹ในใจมนุษย์มีแผนการมากมาย

แต่พระประสงค์ของพระยาห์เวห์เท่านั้นจะตั้งมั่นอยู่อย่างมั่นคง

²²สิ่งน่าปรารถนาในตัวมนุษย์คือความเมตตากรุณา

คนยากจนยังดีกว่าคนมุสา

²³ผู้ยำเกรงพระยาห์เวห์จะมีชีวิต

เขาจะกินอิ่มนอนหลับ และไม่มีอันตรายมากล้ำกราย

²⁴คนเกียจคร้านจุ่มมือลงในชาม

แต่ไม่ยอมแม้จะหยิบอาหารใส่ปาก

²⁵จงตีผู้ชอบเยาะเย้ย คนขาดสติจะได้ฉลาดขึ้น

จงตักเตือนผู้ที่มีความเข้าใจ และเขาจะได้ความรู้

²⁶ผู้ทำร้ายบิดาและขับไล่มารดา

ก็เป็นบุตรน่าอับอายและน่าตำหนิ

²⁷ลูกเอ๋ย ถ้าลูกเลิกฟังคำสั่งสอนของพ่อ

ลูกจะหลงไปจากถ้อยคำที่ให้ความรู้e

²⁸พยานสารเลวเยาะเย้ยความยุติธรรม

ปากของคนชั่วร้ายกลืนความชั่ว

²⁹คนชอบเยาะเย้ยจะถูกลงโทษ

คนโง่เขลาจะถูกโบยตี

19 a “เขายังพูดไม่จบ แต่ไม่มีใครฟังเขาแล้ว” – สุภาษิตข้อนี้อาจไม่สมบูรณ์ เพราะขาดบรรทัดแรก

b “ผู้ไม่เอาใจใส่ความประพฤติของตน” – ยังอาจแปลได้อีกว่า “ผู้ดูถูกบทบัญญัติ” ที่ต้องรักษาตามคำแนะนำในบรรทัดแรก

c “แต่อย่าโกรธจนทำให้เขาถึงตาย” อาจเป็นการลดหย่อนโทษที่ธรรมบัญญัติกำหนดไว้ – ดู ฉธบ 21:18-21 – หรือเป็นเพียงการตักเตือนอย่าให้ลงโทษเกินเหตุไปเพราะความโกรธ

d “ถ้าท่านไม่ลงโทษเขา เขาก็ยิ่งจะใช้ความรุนแรงมากขึ้น” – แปลโดยคาดคะเน – ความหมายของต้นฉบับไม่ชัดเจน - ความหมายของสุภาษิตบทนี้ดูเหมือนจะเตือนว่าการไม่ลงโทษผู้ใช้ความรุนแรงยิ่งทำให้เขาประพฤติเลวยิ่งขึ้น

e “ลูกเอ๋ย............หลงไปจากถ้อยคำที่ให้ความรู้” – แปลโดยคาดคะเน – ต้นฉบับไม่ชัดเจน – ต้นฉบับภาษากรีกว่า “บุตรที่เลิกเอาใจใส่คำสั่งสอนของบิดาก็จะคิดถึงแต่คำพูดชั่ว”