ภาคที่สอง

อารัมภบท^a

7 ¹ชื่อเสียงดีย่อมดีกว่าน้ำมันหอม

                        วันตายย่อมดีกว่าวันเกิด

          ²ไปยังบ้านที่มีการไว้ทุกข์

                    ย่อมดีกว่าไปยังบ้านที่มีการเลี้ยงฉลอง

          เพราะนี่คือวาระสุดท้ายของมนุษย์ทุกคน

                    ผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่จะต้องจดจำไว้ในใจ

          ³ความโศกเศร้าย่อมดีกว่าการหัวเราะ

                    เพราะใจยินดีซ่อนไว้ได้ภายใต้ใบหน้าเศร้าโศก

          ⁴จิตใจของผู้มีปรีชาย่อมอยู่ในบ้านที่ไว้ทุกข์

                    แต่จิตใจของผู้โง่เขลาอยู่ในบ้านที่มีการเลี้ยงฉลอง

          ⁵ฟังคำตำหนิของผู้มีปรีชา

ย่อมดีกว่าฟังคำสรรเสริญ^bของผู้โง่เขลา

⁶เสียงหัวเราะของผู้โง่เขลา

ก็เหมือนเสียงปะทุของกิ่งหนามติดไฟอยู่ใต้หม้อ

นี่ก็ไม่เที่ยงแท้ด้วย

⁷การกดขี่ข่มเหงทำให้ผู้มีปรีชากลายเป็นผู้โง่เขลา

สินบนทำให้ใจลำเอียง^c   

คำตักเตือน^d

            ⁸จุดจบของเรื่องย่อมดีกว่าจุดเริ่มต้น

                    จิตใจที่มีความเพียรอดทนย่อมดีกว่าจิตใจทะเยอทะยาน

          ⁹อย่าให้จิตใจของท่านโกรธง่าย เพราะความโกรธพำนักอยู่ในอกของผู้โง่เขลา ¹⁰อย่าถามว่า “ทำไมเวลาในอดีตจึงดีกว่าเวลาปัจจุบัน” เพราะคำถามนี้ไม่มาจากปรีชาญาณ

          ¹¹ปรีชาญาณเป็นสิ่งดีเช่นเดียวกับมรดก

                    และเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่เห็นดวงอาทิตย์

          ¹²ทั้งปรีชาญาณและเงินเป็นเหมือนร่มเงาปกป้อง

                    ผลดีของความรู้คือปรีชาญาณ ซึ่งให้ชีวิตแก่ผู้มีปรีชาญาณนั้น

          ¹³จงพิจารณาพระราชกิจของพระเจ้าเถิด

                    สิ่งที่พระองค์ทรงทำให้คด ผู้ใดจะทำให้ตรงได้

          ¹⁴เมื่อทุกสิ่งเป็นไปด้วยดีก็จงยินดี

                    แต่เมื่อทุกสิ่งเป็นไปไม่ดีก็จงพิจารณาเถิดว่า

          พระเจ้าทรงบันดาลให้มีทั้งวันดีและวันไม่ดี

                    เพื่อมนุษย์จะไม่รู้ล่วงหน้าว่าจะเกิดอะไรขึ้น^e

          ¹⁵ข้าพเจ้าได้เห็นทุกสิ่งในชีวิตไม่เที่ยงแท้ของข้าพเจ้า

                    คือผู้ชอบธรรมพินาศในความชอบธรรมของตน

          คนชั่วร้ายมีชีวิตยืนยาวในความชั่วร้ายของตน

          ¹⁶อย่าเป็นผู้ชอบธรรมมากเกินไป

                    อย่าฉลาดเกินไป

          ทำไมท่านจึงต้องการทำลายตนเองเล่า

          ¹⁷อย่าเป็นคนชั่วร้ายเกินไป

                    อย่าเป็นผู้โง่เขลา

          ทำไมท่านจะต้องตายก่อนเวลาเล่า

          ¹⁸ท่านต้องหลีกเลี่ยงการทำเกินไปทั้งในทางดีและทางชั่ว

                    เพราะผู้ยำเกรงพระเจ้าย่อมประสบความสำเร็จในทุกสิ่งที่เขาทำ^f

          ¹⁹ปรีชาญาณทำให้ผู้มีปรีชาแข็งแรงกว่า

ผู้มีอำนาจปกครองสิบคนที่อยู่ในเมือง

          ²⁰ไม่มีผู้ใดที่เป็นผู้ชอบธรรมบนแผ่นดิน

ทำแต่ความดีโดยไม่ทำบาปเลย

          ²¹อย่าสนใจฟังทุกคำที่เขาพูดกัน

มิฉะนั้น ท่านอาจจะได้ยินทาสของท่านกล่าวร้ายท่าน

          ²²เพราะใจของท่านรู้ดีว่าท่านเคยกล่าวร้ายผู้อื่นหลายครั้ง

          ²³ข้าพเจ้าได้ใช้ปรีชาญาณทดสอบเรื่องเหล่านี้ทั้งหมด จึงพูดว่า “ข้าพเจ้าตั้งใจจะมีปรีชา” แต่ปรีชาญาณกลับอยู่ห่างไกลจากข้าพเจ้า                

          ²⁴สิ่งที่เป็นอยู่ก็อยู่ห่างไกล

                    และอยู่ลึกมาก ผู้ใดจะค้นพบได้

          ²⁵ข้าพเจ้าตั้งใจแน่วแน่ที่จะเรียนรู้ ค้นคว้า แสวงหาปรีชาญาณและเหตุผลของสิ่งต่างๆ เพื่อจะรู้ว่าความชั่วร้ายเป็นความโง่เขลา และความโง่เขลาเป็นความบ้า^g

          ²⁶ข้าพเจ้ายังพบอีกว่าผู้หญิงเป็นความขมขื่นยิ่งกว่าความตาย

                    เพราะนางเป็นบ่วงแร้ว

          และใจของนางเป็นตาข่ายดัก แขนของนางเป็นโซ่ตรวน

                    ผู้ใดเป็นที่พอพระทัยพระเจ้าจะหนีพ้นนาง

          แต่คนบาปจะถูกนางจับตัวไว้

          ²⁷ปัญญาจารย์พูดว่า ดูซิ ข้าพเจ้าค้นพบสิ่งนี้

                    เมื่อนำเรื่องหนึ่งมาเทียบกับอีกเรื่องหนึ่งเพื่อหาเหตุผล

          ²⁸สิ่งที่ข้าพเจ้ายังแสวงหาและยังไม่ได้พบ

                    คือข้าพเจ้าเข้าใจชายหนึ่งคนในพันคนได้

          แต่ข้าพเจ้าไม่เข้าใจหญิงใดเลย

          ²⁹ดูซิ ข้าพเจ้าพบเพียงสิ่งนี้เท่านั้น

                    คือพระเจ้าทรงสร้างมนุษย์ให้เที่ยงตรง

          แต่มนุษย์ทั้งหลายได้คิดค้นกลอุบายมากมาย

7 a อารัมภบทแรก (1:2-11) กล่าวถึงความน่าเบื่อหน่าย อารัมภบทที่สอง (7:1-7) กล่าวถึงการหัวเราะ ซึ่งก็นำความทุกข์มาให้ไม่น้อยกว่ากัน

^b “คำสรรเสริญ” ตามตัวอักษรว่า “เพลง”

^c ความหมายของข้อนี้ไม่ชัดเจน ความพยายามเสนอแนะการแก้ไขหลายแบบไม่มีผลเป็นที่น่าพอใจ อาจเป็นไปได้ที่ปัญญาจารย์ต้องการเพียงแต่ชี้ให้เห็นความอ่อนแอของผู้มีปรีชา ซึ่งความมีใจสงบของเขาไม่อาจต้านทานได้ทั้งโชคร้ายหรือผลประโยชน์มากเกินไป

^d ธรรมบัญญัติให้หลักการเรื่องการตอบแทนความดีความชั่วเป็นส่วนรวมสำหรับอิสราเอลว่า ความเจริญรุ่งเรืองเป็นผลของความซื่อสัตย์ (ดู ลนต 26; ฉธบ 7:12ฯ; 11:26-28; 28:1-68) บรรดาผู้มีปรีชาได้ใช้หลักการนี้กับปัจเจกบุคคลด้วยว่า พระเจ้าทรงตอบแทนแต่ละคนตามการกระทำของเขา (โยบ 34:11; สดด 62:12; สภษ 24:12) จากนี้เขาจึงสรุปว่าสภาพปัจจุบันของแต่ละคนขึ้นอยู่กับกิจการที่เขาได้ทำ แต่เมื่อประสบการณ์ไม่เป็นไปตามหลักการนี้ เขาก็อธิบายว่าความสำเร็จของคนชั่วและความทุกข์ยากของคนดีนั้นไม่จีรังยั่งยืน ความคิดเช่นนี้ปรากฏใน สดด 37 และในความคิดของเพื่อนทั้งสามคนของโยบ แต่ปัญญาจารย์ไม่เห็นด้วยกับหลักการนี้ เขาโต้แย้งความเห็นของคนทั่วไปโดยเห็นว่าไม่มีเหตุผล (7:9-12) เราต้องยอมรับชีวิตอย่างที่เป็นอยู่โดยไม่แสวงหาเหตุผลมาอธิบาย (7:13-15) ถ้าชีวิตและความตายถูกจัดไว้อย่างไม่มีเหตุผล (7:15) ก็ไม่มีประโยชน์อะไรที่มนุษย์จะใช้ความพยายามเกินสติปัญญาของตนเพื่อแก้ปัญหา (7:16-18) ชื่อเสียงไม่มีความหมายอะไร (7:19-22) โลกที่เราสัมผัสได้นั้นอธิบายไม่ได้ ความเป็นจริงเป็นความลึกลับที่ไม่อาจหยั่งรู้ได้ (7:23ฯ) [มีข้อความแทรกเข้ามาต่อต้านสตรีใน 7:26-28] โชคชะตานั้นตาบอด ไม่สงสารผู้ใด แม้แต่กษัตริย์ (8:1-9) และยังชั่วร้ายอีกด้วย (8:10-14) แล้วจึงถึงบทสรุปใน 8:15

^e “มนุษย์จะไม่รู้ล่วงหน้าว่าจะเกิดอะไรขึ้น” แปลตามตัวอักษรว่า “เพื่อมนุษย์จะไม่พบสิ่งใดภายหลังตน”

^f “ย่อมประสบความสำเร็จในทุกสิ่งที่เขาทำ” แปลโดยคาดคะเน ต้นฉบับไม่ชัดเจน

^g “ข้าพเจ้าตั้งใจแน่วแน่ที่จะเรียนรู้...” แปลตามตัวอักษร ตามต้นฉบับคัดลอกบางฉบับและสำนวนแปลโบราณภาษาอาราเมอิก (Targum) ว่า “ข้าพเจ้าได้มาถึงจิตใจข้าพเจ้า” ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “และจิตใจข้าพเจ้า” ** “และความโง่เขลาเป็นความบ้า” แปลโดยคาดคะเน (เทียบ 10:13)