หนังสือประกาศกอิสยาห์

I. หนังสืออิสยาห์ภาคแรก

ก. การประกาศพระวาจาก่อนสงครามซีโรเอฟราอิม

ชื่อหนังสือ^a

1 ¹นิมิตที่ประกาศกอิสยาห์บุตรของอามอสเห็นเกี่ยวกับยูดาห์และกรุงเยรูซาเล็ม เขาเห็นนิมิตเหล่านี้ในรัชสมัยของกษัตริย์อุสซียาห์ โยธาม อาคัส และเฮเซคียาห์ กษัตริย์แห่งยูดาห์

คำตำหนิประชากรเนรคุณ

            ²ท้องฟ้าเอ๋ย จงฟังเถิด แผ่นดินเอ๋ย จงเงี่ยหูเถิด^b

                    เพราะพระยาห์เวห์ตรัสว่า

          “เราได้เลี้ยงดูบุตรและทำให้เขาเติบโตขึ้น

                    แต่เขาทั้งหลายได้เป็นกบฏต่อเรา

          ³โครู้จักเจ้าของ ลารู้จักรางหญ้าของนาย

                    แต่อิสราเอลไม่รู้จักเรา ประชากรของเราไม่เข้าใจ”

          ⁴วิบัติจงเกิดแก่ชนชาติที่ทำบาป ประชากรที่เต็มด้วยความผิด

                    เชื้อสายของผู้ทำความชั่วร้าย บรรดาบุตรที่เสียคน

          เขาทั้งหลายได้ละทิ้งพระยาห์เวห์

ดูหมิ่นพระผู้ศักดิ์สิทธิ์ของอิสราเอล^c ได้หันหลังให้พระองค์

⁵ทำไมท่านทั้งหลายยังอยากถูกตีซ้ำแล้วซ้ำเล่าเพราะเป็นกบฏ

เจ็บป่วยไปทั่วศีรษะ จิตใจทั้งหมดก็อ่อนเปลี้ย

⁶ตั้งแต่ศีรษะจรดเท้า ไม่มีส่วนใดเลยที่เป็นปกติ^d

                    มีแต่บาดแผล รอยช้ำ และแผลสดที่ยังไม่ได้ดูแล

          ยังไม่ได้พันผ้า หรือเทน้ำมันรักษา

          ⁷แผ่นดินของท่านถูกทิ้งร้าง หัวเมืองของท่านถูกไฟเผา

                    แผ่นดินที่ท่านเพาะปลูกถูกคนต่างด้าวยึดไปต่อหน้าท่าน

          ถูกทิ้งร้างเพราะคนต่างด้าว^eทำลาย

          ⁸ธิดาแห่งศิโยน^fถูกทิ้งไว้เหมือนเพิงในสวนองุ่น

                    เหมือนเพิงในไร่แตง เหมือนเมืองที่ถูกล้อม

          ⁹ถ้าพระยาห์เวห์จอมจักรวาลไม่ทรงไว้ชีวิตชนที่เหลือบ้าง

                    พวกเราคงเป็นเหมือนเมืองโสโดมและเมืองโกโมราห์

การประณามความไม่จริงใจ^g

          ¹⁰ท่านทั้งหลายผู้มีอำนาจปกครองเมืองโสโดมเอ๋ย

จงฟังพระวาจาของพระยาห์เวห์เถิด

ประชาชนแห่งเมืองโกโมราห์เอ๋ย

จงเงี่ยหูฟังคำสอนของพระเจ้าของเราเถิด

¹¹พระยาห์เวห์ตรัสว่า

“เครื่องบูชามากมายของท่านไม่เป็นประโยชน์ใดแก่เรา

เราเอือมระอาแกะเพศผู้ที่เผาบูชาถวายเรา

เบื่อไขมันของโคหนุ่มที่ขุนไว้

เราไม่พอใจเลือดของโคเพศผู้ ลูกแกะ และแพะเพศผู้

¹²เมื่อท่านทั้งหลายเข้ามาต่อหน้าเรา

ใครเรียกร้องให้ท่านทำเช่นนี้ เหยียบย่ำลานวิหารของเรา

¹³อย่านำของถวายไร้ประโยชน์เข้ามาอีกเลย

กำยานเป็นสิ่งน่ารังเกียจสำหรับเรา

เราทนการฉลองที่ปนกับความชั่วร้ายไม่ได้

¹⁴เราเกลียดวันต้นเดือน และวันฉลองของท่าน

วันเหล่านี้เป็นเหมือนภาระหนักสำหรับเรา

เราเหนื่อยที่จะต้องแบกภาระนั้น

¹⁵เมื่อท่านชูมือขึ้น เราจะเบือนสายตาไปจากท่าน

แม้ท่านจะอธิษฐานภาวนามากขึ้น เราก็จะไม่ฟัง

มือของท่านเปื้อนเลือด^h

          ¹⁶จงล้าง จงชำระตนให้สะอาด

                    จงนำกิจการชั่วร้ายของท่านออกไปให้พ้นจากสายตาเรา

          จงเลิกทำความชั่ว

          ¹⁷จงเรียนรู้ที่จะทำความดี

                    จงแสวงหาความยุติธรรม

          จงช่วยเหลือผู้ถูกข่มเหง

                    จงให้ความเป็นธรรมแก่ลูกกำพร้า

          จงปกป้องสิทธิของหญิงม่าย”ⁱ

          ¹⁸พระยาห์เวห์ตรัสว่า

                    “มาเถิด มาพิจารณาความด้วยกันกับเรา

          แม้บาปของท่านเป็นสีแดงเหมือนผ้าสีเลือดหมู

                    ก็จะขาวอย่างหิมะ

          แม้บาปของท่านจะเป็นสีแดงเหมือนผ้าสีแดงเข้ม

                    ก็จะขาวเหมือนขนแกะ^j

          ¹⁹ถ้าท่านทั้งหลายยอมเชื่อฟัง

                    ท่านจะได้กินผลดีของแผ่นดิน

          ²⁰แต่ถ้าท่านดื้อรั้นและเป็นกบฏ

                    ท่านจะเป็นเหยื่อของคมดาบ^k

          เพราะพระโอษฐ์ของพระยาห์เวห์ตรัสดังนี้”

การเชิญชวนกรุงเยรูซาเล็มให้กลับใจ^l

          ²¹อนิจจา เมืองที่ซื่อสัตย์กลายเป็นหญิงแพศยาได้อย่างไร

                    เมืองที่เคยเปี่ยมด้วยความยุติธรรม

          และเมืองที่ความชอบธรรมเคยพำนักอยู่^m

                    บัดนี้มีแต่ฆาตกร

          ²²เงินของเจ้ากลายเป็นขี้แร่ไปแล้ว

                    เหล้าองุ่นของเจ้าก็มีน้ำปน

          ²³บรรดาผู้มีอำนาจปกครองของเจ้าเป็นกบฏ คบคิดกับโจร

                    ทุกคนชอบรับสินบน แสวงหาของกำนัล

          ไม่ปกป้องสิทธิของลูกกำพร้า

                    ไม่สนใจจะสู้คดีเพื่อหญิงม่าย

          ²⁴ดังนั้น องค์พระผู้เป็นเจ้าพระยาห์เวห์จอมจักรวาล

                    ผู้ทรงสรรพานุภาพแห่งอิสราเอลตรัสว่า

          “ดูซิ เราจะลงโทษคู่อริของเรา

                    จะลงโทษศัตรูของเราให้สาสม

          ²⁵มือของเราจะหันมาทำร้ายเจ้า

                    เราจะใช้ไฟชำระขี้แร่ของเจ้า

          จะขจัดสิ่งเจือปนทั้งหมดออกจากเจ้า

          ²⁶เราจะทำให้ผู้พิพากษาของเจ้ายุติธรรมเหมือนเดิม

                    จะทำให้ที่ปรึกษาของเจ้าดีเหมือนเมื่อแรกเริ่ม

          แล้วเจ้าจะได้ชื่อว่า นครแห่งความชอบธรรม

                    เมืองที่ซื่อสัตย์”ⁿ

          ²⁷ศิโยนจะรับการไถ่กู้ด้วยความยุติธรรม

                    บรรดาผู้กลับใจจะได้รับการไถ่กู้ด้วยความชอบธรรม

          ²⁸แต่ผู้กบฏและคนบาปจะถูกทำลายพร้อมกัน

                    ผู้ที่ละทิ้งพระยาห์เวห์จะพินาศ^o

การกล่าวประณามต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์^p

          ²⁹ใช่แล้ว ท่านทั้งหลายจะต้องละอายใจเพราะต้นโอ๊กที่ท่านพอใจ

                    ท่านจะต้องอับอายเพราะสวนที่ท่านได้เลือก

          ³⁰ท่านจะเป็นเหมือนต้นโอ๊กที่ใบเหี่ยวแห้ง

                    และเหมือนสวนที่ขาดน้ำ

          ³¹ผู้ที่แข็งแรงจะกลายเป็นเชื้อเพลิง

                    การงานของเขาจะเป็นเหมือนประกายไฟ

          ทั้งสองสิ่งจะไหม้ด้วยกัน ไม่มีผู้ใดดับได้

1 a ชื่อหนังสือบอกให้เรารู้กรอบเวลาการปฏิบัติงานทั้งหมดของประกาศก แต่ก็ยังยากที่จะชี้ชัดลงไปว่า กรอบเวลานี้เป็นการแนะนำหนังสือทั้งฉบับในรูปแบบล่าสุด (บทที่ 1-66) หรือเป็นเพียงกรอบเวลาของภาคแรก (บทที่ 1-39 หรือแม้กระทั่งบทที่ 1-12 เท่านั้น) กระนั้นก็ดีเราต้องเข้าใจวลี “ยูดาห์และกรุงเยรูซาเล็ม” ไม่ใช่ในความหมายทางภูมิศาสตร์ แต่ในฐานะที่หมายถึง “ประชากรที่พระเจ้าทรงเลือกสรร” ซึ่งการประกาศพระวาจาทั้งหมดของประกาศกมุ่งถึง รวมทั้งประชากรในอาณาจักรเหนือและชนต่างชาติด้วย

^b ท้องฟ้าและแผ่นดินถูกเรียกมาเป็นพยานให้รับรู้การพิจารณาคดีที่พระเจ้าทรงกล่าวหาประชากรของพระองค์ (ดู ฉธบ 4:26; 30:19; 32:1; สดด 50:4) บทประพันธ์ต่อไปกล่าวพาดพิงถึงการทำลายแผ่นดินและการล้อมกรุงเยรูซาเล็ม อาจเป็นเหตุการณ์ในสมัยกษัตริย์เซนนาเคริบในปี 701 ก่อน ค.ศ. (ดู 36:1ฯ; 2 พกษ 18:13ฯ) หรือเหตุการณ์ในช่วงเวลาของสงคราม “ซีโรเอฟราอิม” ปี 735 ก่อน ค.ศ. ก็ได้ (ดู 7:1-2; 2 พกษ 16:5-9)

^c “พระผู้ศักดิ์สิทธิ์ของอิสราเอล” เป็นสมญาที่ประกาศกอิสยาห์ชอบใช้เมื่อกล่าวถึงพระยาห์เวห์ (ดู 6:3 เชิงอรรถ g)

^d ข้อความตอนนี้ ซึ่งในความหมายตามตัวอักษร หมายถึงประชาชนชาวยูดาห์ที่ถูกลงโทษเพราะบาปของตน ถูกนำมาใช้กับพระทรมานของพระคริสตเจ้า เช่นเดียวกับตัวบทที่คล้ายกันเกี่ยวกับ “ผู้รับใช้พระยาห์เวห์” ใน 53:3ฯ

^e “คนต่างด้าว” ตามต้นฉบับภาษาฮีบรู แต่ข้อความในบรรทัดนี้ไม่ได้เพิ่มเติมอะไรเลยกับข้อความที่กล่าวมาแล้วก่อนหน้านั้น และคำภาษาฮีบรูที่แปลว่า “ทำลาย” ยังหมายถึงการทำลายล้างที่เมืองโสโดมและโกโมราห์ได้รับ ดังที่กล่าวถึงในข้อ 9-10 และ 3:9 ด้วย ดังนั้น หลายครั้งจึงมีการแก้ไขคำว่า “คนต่างด้าว” (ฮบ: zarim) เป็น “โสโดม” (Sodom) แต่ไม่มีสำนวนแปลโบราณใดเลยสนับสนุนการแก้ไขเช่นนี้ (ทูกแห่งล้วนแปลว่า “คนต่างด้าว”)

^f “ธิดาแห่งศิโยน” เป็นการกล่าวถึงกรุงเยรูซาเล็มอย่างกับเป็นบุคคลหนึ่ง (10:32; 16:1 ฯลฯ) หรือหมายถึง “ชาวเมือง” ของกรุงเยรูซาเล็ม (37:22; พคค 4:22; ศฟย 3:14) “ศิโยน” เป็นชื่อป้อมปราการของชาวเยบุส ซึ่งภายหลังกลายเป็น “นครของกษัตริย์ดาวิด” (ดู 2 ซมอ 5:9 เชิงอรรถ f)

^g คำประกาศพระวาจาตอนนี้อาจมาจากสมัยแรกที่ประกาศกเทศน์สอนก่อนปี 735 ก่อน ค.ศ. เช่นเดียวกับ อมส 5:21-27 ประกาศกกล่าวโทษศาสนพิธีที่ไม่สอดคล้องกับสภาพทางจิตใจ ประกาศกยังกล่าวถึงเรื่องนี้อีกใน 29:13-14 ซึ่งเป็นถ้อยคำที่ในภายหลังพระเยซูเจ้าจะทรงใช้ตำหนิชาวฟาริสี (มธ 15:8-9)

^h “มือของท่านเปื้อนเลือด” อาจเป็นเลือดของสัตว์ที่ถวายเป็นเครื่องบูชา หรืออาจหมายถึงโลหิตของผู้บริสุทธิ์ก็ได้

ⁱ ลูกกำพร้าและหญิงม่ายซึ่งมีฐานะยากจน ได้รับการปกป้องจากธรรมบัญญัติ (อพย 22:21-22; ฉธบ 10:18; 14:29; 27:19 ฯลฯ) และบรรดาประกาศกมักจะปกป้องสิทธิของบุคคลเหล่านี้อยู่บ่อยๆ (ยรม 7:6; 22:3 ดู เรื่องการล่วงละเมิดสิทธิของคนเหล่านี้ใน อสย 1:23; 9:16; ยรม 49:10-11; อสค 22:7)

^j เช่นเดียวกับการพิพากษา (สดด 9:7-8) การอภัยบาปเป็นคุณลักษณะของพระเจ้าด้วย (อพย 34:6 เชิงอรรถ c; ฮชย 11:8-9) พระเจ้าทรงพระกรุณาทำให้บาปสิ้นสุด และดังนี้ทรงทำให้มนุษยชาติมีความสัมพันธ์ที่ดีกับพระผู้สร้างอีก ไม่มีบาปใดยิ่งใหญ่เกินกว่าที่พระเจ้าจะทรงให้อภัยไม่ได้ (สดด 130) เงื่อนไขที่พระเจ้าทรงย้ำอยู่เสมอคือการสารภาพบาปยอมรับผิดและเป็นทุกข์เสียใจ (57:15; สดด 19:12; 25:11,18; 32:5; 51:17-18 ฯลฯ) ซึ่งแสดงการกลับใจภายในด้วย (ยรม 3:14; อสค 18:30-32; 33:11 เทียบ อสย 30:18; พคค 5:21) การอภัยบาปยังเป็นคุณลักษณะของอาณาจักรของพระเมสสิยาห์อีกด้วย (ยรม 31:31 เชิงอรรถ l; เทียบ อสค 36:25-26) และเป็นอภิสิทธิ์ที่พระเยซูเจ้าทรงใช้ (มก 2:5-11//)

^k “ดาบ” ในที่นี้หมายถึงการรุกรานของศัตรูซึ่งจะนำหายนะมาสู่ชาวอิสราเอล ซึ่งขณะนั้นยังเป็นเพียงการคุกคามที่อาจจะไม่เกิดขึ้นถ้าประชากรจะยอมเชื่อฟังพระเจ้า (ข้อ 19)

^l ตอนต้นของคำประพันธ์บทนี้ในภาษาฮีบรูอยู่ในรูปแบบของ “บทคร่ำครวญ” (qinah) ซึ่งมีจังหวะไม่เท่ากัน (3+2 หรือ 4+3)

^m คำแรกของบรรทัดที่สองในต้นฉบับภาษากรีกและสำนวนแปลโบราณภาษาละติน (Vetus Latina) มีคำว่า “ศิโยน” ซึ่งไม่มีในต้นฉบับภาษาฮีบรู **ความคิดที่เปรียบเทียบกรุงเยรูซาเล็มว่าเป็นเหมือน “หญิงแพศยา” ชวนให้คิดถึงคำเทศน์สอนของประกาศกโฮเชยา และเป็นการกล่าวล่วงหน้าถึงอุปมานิทัศน์ (หรือ “อุปมาในรายละเอียด”) ของ ยรม 3:6-13; อสค 16; 23 ความผิดของนครนี้ตรงข้ามกับความซื่อสัตย์ดั้งเดิมที่เคยมี ความซื่อสัตย์นี้จะกลับมาอีกเมื่อกรุงเยรูซาเล็มจะถูกพระเจ้าทรงลงโทษ เป็นการชำระมลทินความผิดต่างๆ แล้ว (ข้อ 26)

ⁿ ในภาษาฮีบรู ชื่อเฉพาะมักจะกำหนดลักษณะของบุคคล สถานที่ หรือสิ่งของที่มีชื่อนั้น และกำหนดชะตากรรมไว้ด้วย เทียบ นามของยาโคบใน ปฐก 25:26; 27:36 และนามของบุตรของเขา ปฐก 29:31–30:24 ฯลฯ การเปลี่ยนชื่อยังหมายถึงการเปลี่ยนวิถีชีวิตตามที่พระเจ้าทรงเรียกร้อง เช่น อับราฮัม (ปฐก 17:5) อิสราเอล (ปฐก 32:29 ฯลฯ) ชื่อที่ประกาศกให้แก่บุคคลบางคนเป็นเครื่องหมายถึงเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นจริง เช่น อิสยาห์ ใน 7:3 (เทียบ 10:21); 7:14; 8:1-3 (เทียบ 8:18) และโฮเชยา ใน ฮชย 1:4, 6, 9; 2:1-3, 25 กรุงเยรูซาเล็มในอนาคตจะได้รับนามอื่นๆ ที่เป็นเหมือนคำพยากรณ์ (อสย 60:14; 62:4, 12: อสค 48:35) ที่ตรงนี้ชื่อใหม่ของกรุงเยรูซาเล็มชวนให้เราคิดย้อนไปถึงข้อ 21 คือ “ความชอบธรรม” “ความซื่อสัตย์” สำหรับอิสยาห์ เช่นเดียวกันกับสำหรับอาโมส ความยุติธรรมที่ช่วยให้รอดพ้นก่อนอื่นหมดหมายถึง การตัดสินคดีด้วยความเที่ยงตรง แต่ในความหมายที่ลึกกว่านั้นยังหมายถึงการมีส่วนร่วมในความยุติธรรมของพระเจ้าที่ช่วยให้รอดพ้น และที่พระองค์ทรงใช้แสดงความศักดิ์สิทธิ์ของพระองค์ด้วย (ดู 5:16 เชิงอรรถ f)

^o ข้อ 27 และ 28 นี้มีลักษณะคล้ายคำร้อยแก้วธรรมดาที่ขยายความของข้อความก่อนหน้านั้น อาจเป็นข้อความที่ศิษย์คนหนึ่งของประกาศกอิสยาห์เพิ่มเข้ามาก็เป็นได้

^p ประกาศกอิสยาห์กล่าวโจมตีธรรมเนียมปฏิบัติของคนต่างศาสนาน้อยมาก (แต่ให้ดู 2:6-8 ด้วย) “ต้นไม้” ที่กล่าวถึงที่นี่ในตัวเองไม่ใช่วัตถุที่ใช้ในศาสนพิธี แต่เป็นการปฏิบัติศาสนกิจของชาวคานาอันซึ่งหลบซ่อนแทรกเข้ามา (ดู ฉธบ 12:2 เชิงอรรถ b) ตัวอย่างที่ถูกอ้างถึงแสดงให้เห็นว่าการปฏิบัติไม่ถูกต้องเช่นนี้พบได้ไม่เพียงแต่ในอาณาจักรอิสราเอลเท่านั้น แต่ยังพบได้ในอาณาจักรยูดาห์ด้วย