ยาโคบที่เบธเอลa
35 1พระเจ้าตรัสกับยาโคบว่า “จงลุกขึ้นไปเบธเอลเถิด จงพักอาศัยอยู่ที่นั่น จงสร้างพระแท่นบูชาที่นั่นถวายพระเจ้าผู้ทรงสำแดงพระองค์แก่ท่านเมื่อท่านหลบหนีจากเอซาวพี่ชาย”
2ยาโคบจึงบอกครอบครัวและทุกคนที่อยู่กับตนว่า “จงทำลายรูปเคารพของคนต่างชาติที่ท่านมีอยู่ให้หมดb จงชำระร่างกายให้สะอาดและเปลี่ยนเสื้อผ้าc 3เราจะออกเดินทางจากที่นี่ไปเบธเอล ที่นั่น พ่อจะสร้างพระแท่นบูชาถวายพระเจ้า ผู้ทรงตอบสนองคำอ้อนวอนของพ่อในยามทุกข์ยาก และประทับอยู่กับพ่อไม่ว่าพ่อไปที่ใด” 4เขาทุกคนจึงนำรูปเคารพของคนต่างชาติที่มีอยู่และต่างหูที่เขาใส่อยู่มอบให้ยาโคบ ยาโคบฝังสิ่งของเหล่านี้ไว้ใต้ต้นโอ๊กใกล้เมืองเชเคม 5แล้วทุกคนออกเดินทาง ชาวเมืองที่อยู่ใกล้เคียงกลัวมาก จึงไม่มีใครติดตามบรรดาบุตรของยาโคบ
6ยาโคบพาผู้คนของตนมาถึงเมืองลูซหรือเบธเอลในแผ่นดินคานาอัน 7เขาสร้างพระแท่นบูชาไว้ที่นั่นและเรียกชื่อที่นั้นว่า เอลเบธเอลd เพราะพระเจ้าeทรงสำแดงพระองค์แก่เขาที่นั่น เมื่อเขาหลบหนีจากพี่ชาย 8นางเดโบราห์แม่นมของนางเรเบคาห์ถึงแก่กรรม และถูกฝังไว้ใต้ต้นโอ๊ก ทางใต้ของเบธเอล ต้นไม้นั้นจึงได้ชื่อว่า “ต้นโอ๊กแห่งน้ำตา”
9เมื่อยาโคบกลับมาจากปัดดานอารัม พระเจ้าทรงสำแดงพระองค์แก่เขาอีก ทรงอวยพร 10แล้วตรัสว่า “ท่านชื่อยาโคบ ตั้งแต่นี้ไปท่านจะไม่ชื่อยาโคบอีก แต่จะชื่อว่า ‘อิสราเอล’” เขาจึงได้ชื่อว่าอิสราเอล
11พระเจ้าตรัสกับเขาอีกว่า “เราคือพระเจ้าผู้ทรงสรรพานุภาพ จงมีลูกมากและเพิ่มจำนวนขึ้น ท่านจะให้กำเนิดแก่ชนชาติหนึ่ง ยิ่งกว่านั้นจะให้กำเนิดแก่ชนหลายชาติ ลูกหลานบางคนของท่านจะเป็นกษัตริย์ 12แผ่นดินที่เรามอบแก่อับราฮัมและอิสอัค เราจะมอบให้ท่านและลูกหลานที่จะมาภายหลัง” 13แล้วพระเจ้าเสด็จขึ้นไปจากยาโคบf
14ยาโคบตั้งเสาหินขึ้นตรงที่ที่พระองค์ตรัสกับเขา เขาเทเครื่องดื่มถวายและเทน้ำมันบนยอดเสานั้น 15ยาโคบเรียกสถานที่ที่พระเจ้าตรัสกับเขาว่า “เบธเอล”
นางราเคลถึงแก่กรรมหลังคลอดเบนยามิน
16ทุกคนออกเดินทางจากเบธเอล เมื่อจวนจะถึงเมืองเอฟราทาห์ นางราเคลคลอดบุตร นางคลอดบุตรยาก 17ขณะที่ความเจ็บปวดทวีขึ้นจนถึงที่สุด หญิงทำคลอดบอกนางว่า “อย่ากลัวเลย บุตรคนนี้เป็นชาย” 18นางราเคลกำลังจะสิ้นใจ ขณะที่นางหายใจครั้งสุดท้าย นางเรียกชื่อบุตรนั้นว่าเบนโอนี แต่บิดาตั้งชื่อบุตรว่าเบนยามินg 19เมื่อนางราเคลถึงแก่กรรม ยาโคบฝังนางไว้ตามทางที่ไปเมืองเอฟราธาห์ คือ เมืองเบธเลเฮม 20ยาโคบตั้งเสาหินไว้ที่หลุมศพของนาง เสาหินที่หลุมศพของนางราเคลยังคงอยู่ที่นั่นจนถึงวันนี้
รูเบนล่วงเกินบิดา
21อิสราเอลออกเดินทางต่อไป และตั้งกระโจมเลยมิกดัลเอเดอร์ไป 22ขณะที่อิสราเอลอยู่ในแผ่นดินนั้น รูเบนไปหลับนอนกับบิลฮาห์ภรรยาของบิดา และอิสราเอลก็รู้เรื่องนี้
บุตรสิบสองคนของยาโคบh
ยาโคบมีบุตรชายสิบสองคน 23บุตรของนางเลอาห์คือรูเบน ซึ่งเป็นบุตรชายคนโตของยาโคบ สิเมโอน เลวี ยูดาห์ อิสสาคาร์และเศบูลุน 24บุตรของนางราเคลคือโยเซฟและเบนยามิน 25บุตรของบิลฮาห์ทาสหญิงของนางราเคลคือดานและนัฟทาลี 26บุตรของศิลปาห์ทาสหญิงของนางเลอาห์คือกาดและอาเชอร์ ทั้งหมดนี้เป็นบุตรชายของยาโคบที่เกิดในปัดดานอารัม
มรณกรรมของอิสอัคi
27ยาโคบกลับมาหาอิสอัคบิดาของเขาที่มัมเร ที่คีริยาทอารบา คือเฮโบรน อับราฮัมและอิสอัคเคยอาศัยอยู่อย่างคนแปลกถิ่นที่นั่น 28อิสอัคมีอายุหนึ่งร้อยแปดสิบปี 29ก็สิ้นชีวิต เขามีชีวิตอย่างผาสุกจนถึงวัยชรา จึงสิ้นชีวิต ไปอยู่ร่วมกับบรรดาบรรพบุรุษ เอซาวและยาโคบบุตรชายทั้งสองคนช่วยกันฝังศพของเขา
35 a บทนี้เล่าเรื่องการเดินทางของยาโคบจากเมืองเชเคมไปเมืองเฮโบรน โดยใช้การเดินทางนี้เป็นกรอบเรื่องราวที่มาจากตำนานต่างๆ
b การละทิ้งพระต่างชาติไม่เป็นเพียงทิ้งรูปเคารพประจำบ้านที่นางราเคลได้ลักขโมยมา (31:19, 34) แต่เป็นการแสดงความเชื่อในพระเจ้าเพียงพระองค์เดียวของอิสราเอล เช่นเดียวกับใน ยชว 24 เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นที่เชเคมด้วย
c การชำระตัวและเปลี่ยนเสื้อผ้าที่สวมเป็นการเตรียมตัวจาริกแสวงบุญไปยังสถานศักดิ์สิทธิ์ที่เบธเอล (ดู อพย 19:10)
d “เอลเบธเอล” แปลว่า “พระเจ้าแห่งเบธเอล” (ดู 28:18 เชิงอรรถ c) แต่สำนวนแปลโบราณหลายฉบับอ่านว่า “เบธเอล” เฉยๆ
e ในต้นฉบับภาษาฮีบรู คำกริยาเป็นรูปพหูพจน์ อาจเป็นการเท้าความถึงทูตสวรรค์ใน 28:12
f ต้นฉบับภาษาฮีบรูเสริมว่า “ตรงที่ที่พระเจ้าตรัสกับเขา” เป็นการเขียนซ้ำข้อความเดียวกันจากข้อถัดไป
g “เบนโอนี” แปลว่า “บุตรแห่งความทุกข์ของข้าพเจ้า” แต่บิดาเปลี่ยนชื่อที่ไม่เป็นมงคลนี้เป็น “เบนยามิน” บุตรแห่งมือขวา หมายความว่า “บุตรแห่งโชคดี” หรือ “บุตรแห่งทิศใต้”
h รายชื่อนี้มาจากตำนานสงฆ์
i เรื่องนี้เป็นตอนจบเรื่องราวของอิสอัคตามตำนานสงฆ์ ซึ่งรอพูดถึงความตายของอิสอัคจนถึงเวลานี้ (ดู 27:1-2) ตำนานสงฆ์นี้คิดว่ามัมเรเป็นที่เดียวกันกับเฮโบรน และไม่พูดถึงการทะเลาะวิวาทระหว่างยาโคบกับเอซาว (ดู 36:6 และ 27:46-28:2)
