อิสอัคที่เมืองเกราร์a
26 1เกิดความขาดแคลนอาหารขึ้นอีกครั้งหนึ่งในแผ่นดิน ต่างจากครั้งแรกซึ่งเกิดขึ้นในสมัยของอับราฮัม อิสอัคไปเฝ้าอาบีเมเลคกษัตริย์ชาวฟีลิสเตียที่เมืองเกราร์ 2พระยาห์เวห์ทรงสำแดงพระองค์แก่อิสอัค ตรัสว่า “อย่าลงไปอียิปต์ จงอยู่ในแผ่นดินที่เราจะบอกท่าน 3จงอยู่ในแผ่นดินนี้ เราจะอยู่กับท่านและอวยพรท่าน เพราะเราจะยกดินแดนทั้งหมดนี้ให้ท่านและลูกหลานของท่าน เราจะรักษาคำสาบานที่เราให้ไว้แก่อับราฮัมบิดาของท่าน 4เราจะให้ท่านมีลูกหลานมากดุจดวงดาวในท้องฟ้า และเราจะมอบดินแดนทั้งหมดนี้ให้ลูกหลาน ชนทุกชาติบนแผ่นดินจะรับพรเพราะลูกหลานของท่าน 5ทั้งนี้เพราะอับราฮัมเชื่อฟังเรา และปฏิบัติตามคำสั่ง บทบัญญัติ ข้อกำหนด และกฎหมายของเรา” 6อิสอัคจึงอยู่ที่เมืองเกราร์
7เมื่อชาวเมืองนั้นถามถึงภรรยา เขาก็ตอบว่า “เธอเป็นน้องสาวของฉัน” เขาไม่กล้าบอกตรงๆ ว่า “เธอเป็นภรรยาของฉัน” เพราะคิดว่าชาวเมืองนั้นจะฆ่าตนเพื่อแย่งนางเรเบคาห์ผู้งดงามไป 8อิสอัคอยู่ที่นั่นนานพอสมควร อาบีเมเลคกษัตริย์ชาวฟีลิสเตียทอดพระเนตรทางหน้าต่าง เห็นอิสอัคกำลังหยอกล้อกับนางเรเบคาห์ bภรรยาของเขา 9กษัตริย์อาบีเมเลคจึงทรงเรียกอิสอัคมาเฝ้า ตรัสว่า “หญิงคนนั้นเป็นภรรยาของท่านอย่างแน่นอน ทำไมท่านว่านางเป็นน้องสาวเล่า” อิสอัคทูลตอบว่า “ข้าพเจ้าคิดว่าข้าพเจ้าจะต้องถูกฆ่าเพราะนาง” 10อาบีเมเลคจึงตรัสว่า “ทำไมท่านจึงทำกับเราเช่นนี้ คนของเราคนหนึ่งอาจไปหลับนอนกับภรรยาของท่าน แล้วท่านจะทำให้เรามีความผิด” 11อาบีเมเลคจึงทรงบัญชาประชาชนทุกคนว่า “ผู้ใดรังแกชายผู้นี้หรือภรรยาของเขาจะต้องถูกประหารชีวิต” 12อิสอัคหว่านพืชในแผ่นดินนั้น และในปีนั้น เขาเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ถึงร้อยเท่า เพราะพระยาห์เวห์ทรงอวยพรเขา 13เขาเจริญรุ่งเรืองยิ่งๆ ขึ้นจนมั่งมีมาก 14เขามีฝูงแกะ ฝูงโค พร้อมทั้งทาสจำนวนมาก ชาวฟีลิสเตียจึงอิจฉาเขา
บ่อน้ำที่อยู่ระหว่างเกราร์และเบเออร์เชบา
15ชาวฟีลิสเตียถมบ่อน้ำทุกบ่อที่ผู้รับใช้ของอับราฮัมบิดาของอิสอัคขุดไว้เมื่อยังมีชีวิตอยู่ 16แล้วอาบีเมเลคตรัสกับอิสอัคว่า “ท่านจงแยกไปจากเราเถิด เพราะท่านมีกำลังมากกว่าเรา” 17อิสอัคจึงออกจากที่นั่นไปตั้งกระโจมในหุบเขาเกราร์และอยู่ที่นั่น 18อิสอัคขุดบ่อน้ำที่ชาวฟีลิสเตียถมหลังจากที่อับราฮัมถึงแก่กรรมแล้วขึ้นใหม่ บ่อน้ำเหล่านี้เป็นบ่อที่ผู้รับใช้ของอับราฮัมผู้บิดาขุดไว้c อิสอัคเรียกชื่อบ่อน้ำเหล่านี้ตามชื่อที่บิดาของตนตั้งไว้
19เมื่อผู้รับใช้ของอิสอัคขุดบ่อน้ำในหุบเขา ก็พบตาน้ำที่นั่นd 20คนเลี้ยงสัตว์ชาวเกราร์ทะเลาะกับคนเลี้ยงสัตว์ของอิสอัค ต่างพูดว่า “น้ำนี้เป็นของเรา” อิสอัคจึงตั้งชื่อบ่อน้ำนั้นว่า “เอเสก” แปลว่า “การทะเลาะวิวาท” เพราะคนเหล่านั้นทะเลาะกับเขา 21ผู้รับใช้ของอิสอัคขุดบ่อน้ำอีกบ่อหนึ่ง ก็เกิดทะเลาะวิวาทกันอีก เขาจึงตั้งชื่อบ่อนั้นว่า “สิทนาห์” แปลว่า “การกล่าวหา” 22แล้วเขาย้ายจากที่นั่น ไปขุดอีกบ่อหนึ่ง ครั้งนี้ไม่มีการทะเลาะวิวาทกัน เขาจึงเรียกบ่อน้ำนั้นว่า “เรโหโบท” แปลว่า “ที่กว้าง” และพูดว่า “บัดนี้ พระยาห์เวห์ทรงให้เรามีที่กว้าง เพื่อเราจะเจริญขึ้นในแผ่นดิน”e
23อิสอัคออกจากที่นั่น ขึ้นไปยังเบเออร์เชบา 24ในคืนนั้นพระยาห์เวห์ทรงสำแดงพระองค์แก่เขา ตรัสว่า
“เราเป็นพระเจ้าของอับราฮัมบิดาของท่านf
อย่ากลัวเลย เพราะเราอยู่กับท่าน
เราจะอวยพรท่าน และทวีจำนวนลูกหลานของท่าน
เพราะเห็นแก่อับราอัมผู้รับใช้ของเรา”
25อิสอัคจึงสร้างพระแท่นบูชาที่นั่น และขานพระนามพระยาห์เวห์ เขาตั้งกระโจมที่นั่น และผู้รับใช้ของอิสอัคขุดบ่อน้ำขึ้นบ่อหนึ่ง
พันธสัญญากับอาบีเมเลค
26อาบีเมเลคเสด็จจากเกราร์มาพบอิสอัคพร้อมกับอาหุสซัทที่ปรึกษา และฟีโคลผู้บัญชากองทัพ 27อิสอัคถามว่า “เหตุใดท่านจึงมาหาข้าพเจ้า ในเมื่อแต่ก่อนนี้ท่านไม่เป็นมิตรกับข้าพเจ้าและขับไล่ข้าพเจ้าให้จากมา” 28คนทั้งสามตอบว่า “บัดนี้ พวกเราเห็นชัดว่าพระยาห์เวห์สถิตกับท่าน เราจึงเสนอว่าให้เราทำสัญญาต่อกัน คือ ระหว่างเรากับท่าน ให้เราทำพันธสัญญากับท่านเถิด 29ว่าท่านจะไม่ทำร้ายเรา ดังที่เราไม่เคยทำร้ายท่าน เราทำแต่ความดีกับท่าน และปล่อยท่านไปอย่างสันติ บัดนี้ ท่านได้รับพระพรจากพระยาห์เวห์” 30อิสอัคจึงจัดงานเลี้ยงฉลอง ทุกคนได้กิน ได้ดื่ม
31เช้าตรู่วันรุ่งขึ้น ทั้งสองฝ่ายสาบานต่อกัน แล้วอิสอัคจึงส่งคนเหล่านั้นกลับไป ทุกคนจากกันด้วยดี 32ในวันนั้น ผู้รับใช้ของอิสอัคมาเล่าเรื่องบ่อน้ำที่พวกตนขุดให้อิสอัคฟังว่า “เราพบน้ำแล้ว” 33เขาจึงเรียกบ่อนั้นว่าเชบา แปลว่า สาบานg และเมืองนั้นจึงมีชื่อว่าเบเออร์เชบา แปลว่า บ่อน้ำแห่งการสาบาน มาจนถึงทุกวันนี้
ภรรยาชาวฮิตไทต์ของเอซาว
34เมื่อเอซาวอายุสี่สิบปี เขาแต่งงานกับยูดิธบุตรหญิงของเบเออรีชาวฮิตไทต์ และกับบาเสมัทบุตรหญิงของเอโลนชาวฮิตไทต์ 35บุตรสะใภ้ทั้งสองคนทำให้อิสอัคและนางเรเบคาห์ทุกข์ใจมาก
26 a หนังสือปฐมกาลกล่าวน้อยมากถึงอิสอัคนอกจากในเรื่องของอับราฮัมบิดา (บทที่ 21; 22; 24) และในเรื่องของบุตรของเขา (25:19-28; 27; 28:1-9; 35:27-29) บทที่ 26 เท่านั้น ซึ่งมาจากตำนานยาห์วิสต์ (ยกเว้นข้อ 34-35 จากตำนานสงฆ์) กล่าวถึงอิสอัคโดยตรง แต่ทั้งสามเรื่องที่เล่านี้คล้ายกับเรื่องของอับราฮัม และเกี่ยวข้องกับอาบีเมเลคกษัตริย์แห่งเกราร์ (ดู 20:2) และกับชาว “ฟีลิสเตีย” (ดู 21:22 เชิงอรรถ f) เรื่องแรกคล้ายกับ 12:10-20 และบทที่ 20 (ดู เชิงอรรถ)
b “อิสอัค (yitzhaq) หยอกล้อ (metzaheq) นางเรเบคาห์” เป็นการเล่นคำเช่นเดียวกับใน 21:9 (ดู 17:17; 18:12; 21:6)
c “ผู้รับใช้ของอับราฮัมผู้บิดาขุดไว้” ในต้นฉบับภาษาฮีบรูมีว่า “ได้ขุดไว้ในสมัยของอับราฮัม”
d หนังสือปฐมกาลกล่าวถึงบ่อน้ำหลายบ่อที่บรรดาบรรพบุรุษซึ่งมีอาชีพเลี้ยงสัตว์ได้ขุดไว้ พระเยซูเจ้าทรงสนทนากับหญิงชาวสะมาเรียที่บ่อน้ำของยาโคบถึงน้ำที่ให้ชีวิต (ยน 4:1 เชิงอรรถ a) แต่หนังสือปฐมกาลไม่กล่าวถึงบ่อน้ำแห่งนี้
e “เอเสก” หมายถึง “การทะเลาะวิวาท” “สิทนาห์” หมายถึง “การกล่าวหา” “เรโหโบท” หมายถึง “ที่กว้าง”
f ศาสนาของบรรดาบรรพบุรุษเป็นการนมัสการ “พระเจ้าของบิดา” (28:13; 31:5; 32:10) ตลอดมาจนถึงสมัยที่พระเจ้าทรงเปิดเผยพระนาม “ยาห์เวห์” (อพย 3:13-15) ศาสนาดังกล่าวเป็นศาสนาของชนเผ่าเร่ร่อน พระเจ้าของเขาไม่ทรงเป็นเจ้าของท้องที่หนึ่งโดยเฉพาะ แต่ทรงสำแดงพระองค์แก่บรรพบุรุษของคนกลุ่มหนึ่ง ซึ่งพระองค์ทรงพระประสงค์จะปกป้องและเป็นผู้นำ (ดู ตั้งแต่ 12:1 จนถึง 46:3-4) พระองค์ยังทรงสัญญาจะประทานลูกหลานและดินแดนให้เขาด้วย (บทที่ 15)
g “เชบา” แปลว่า “การสาบาน” ออกเสียงคล้ายกับ “ชิเบอา” หมายถึง “เจ็ด” (ดู 21:22-30)
