รู้จักเงียบ รู้จักพูด
20 1การติเตียนอาจไม่ถูกกาลเทศะ
บางครั้งคนเงียบเป็นผู้รอบคอบ
2ติเตียนออกไปยังดีกว่าโกรธเคืองอยู่ในใจ
3ผู้ยอมรับผิดจะพ้นความอับอาย
4ผู้ข่มขู่ผู้อื่นให้ปฏิบัติความชอบธรรม
ก็เป็นเหมือนขันทีที่ต้องการข่มขืนหญิงสาว
5บางคนเงียบ ผู้อื่นก็คิดว่าเขาฉลาด
บางคนพูดพล่าม ใครๆ ก็เกลียด
6บางคนเงียบเพราะไม่มีอะไรจะพูด
บางคนเงียบเพราะรู้ว่าควรจะพูดเมื่อไร
7ผู้มีปรีชาจะเงียบจนถึงเวลาที่เหมาะสม
ส่วนคนโง่เขลาที่พูดพล่ามย่อมไม่รู้กาลเทศะ
8คนพูดมากเกินไปเป็นที่น่ารังเกียจ
คนพูดโอ้อวด ใครๆ ก็เกลียดชัง
ความจริงที่ดูเหมือนจะเป็นไปไม่ได้
9บางครั้งโชคร้ายอาจเป็นประโยชน์
ส่วนกำไรอาจเป็นความเสียหาย
10บางครั้งของขวัญที่ท่านให้อาจไม่อำนวยประโยชน์แก่ท่าน
แต่บางครั้งของขวัญที่ท่านให้อาจคืนประโยชน์ให้ท่านถึงสองเท่า
11บางครั้งผู้รับเกียรติจะได้รับความอับอาย
แต่บางครั้งผู้ถ่อมตนกลับได้รับเกียรติa
12บางคนซื้อของมากในราคาถูก
แต่บางคนกลับจ่ายเงินเกินราคาถึงเจ็ดเท่า
13ผู้มีปรีชาพูดไม่กี่คำก็เป็นที่รักของทุกคน
แต่คนโง่เขลาพูดจาเยินยอก็ไม่เกิดประโยชน์
14ของกำนัลของคนโง่เขลาไม่เป็นประโยชน์ใดๆ ต่อท่าน
เพราะเขาหวังจะได้รับตอบแทนมากกว่าที่เขาให้b
15เขาให้น้อย แต่ติเตียนมาก
เขาอ้าปากร้องตะโกนคล้ายคนแจ้งข่าว
วันนี้เขาให้ยืม พรุ่งนี้ก็จะทวงคืน
คนประเภทนี้น่าเกลียดชัง
16คนโง่เขลาจะพูดว่า “ฉันไม่มีเพื่อน
ทำดีเท่าไรก็ไม่มีใครรู้บุญคุณ”
17คนที่กินอาหารของเขาก็กล่าวร้ายต่อเขา
กี่ครั้งกี่หนที่ใครๆ พากันหัวเราะเยาะเขาc
ควรใช้วาจาให้ถูกกาลเทศะ
18ลื่นไถลล้มลงที่พื้นยังดีกว่าพลั้งปากพูดออกไป
เพราะเหตุนี้ คนชั่วจึงล้มลงสู่หายนะอย่างรวดเร็ว
19คนไร้มรรยาทเป็นเหมือนคำพูดที่ไม่ถูกกาลเทศะ
คำพูดเช่นนี้พบได้เสมอในปากของคนไร้การอบรมd
20ไม่มีใครรับฟังคำพังเพยของคนโง่เขลา
เพราะเขาไม่เคยพูดให้ถูกกาลเทศะ
21บางคนทำบาปไม่ได้เพราะยากจน
เมื่อเขาพักผ่อน ใจเขาก็สงบ
22บางคนทำลายชีวิตของตนเพราะความเกรงใจ
และไม่กล้าพูดแม้ต่อหน้าคนโง่เขลา
23บางคนสัญญากับเพื่อนเพราะกลัวอับอาย
ทำให้เพื่อนกลายเป็นศัตรูโดยไร้เหตุผล
การพูดเท็จ
24การพูดเท็จเป็นมลทินน่าเกลียดสำหรับมนุษย์
พบได้เสมอในปากคนโง่เขลา
25เป็นขโมยยังดีกว่าพูดเท็จเป็นประจำ
แต่ทั้งคู่กำลังเดินไปสู่หายนะ
26คนติดนิสัยพูดเท็จจะต้องได้รับความอับอาย
เขาจะต้องอับอายเสมอไป
คำเตือนสำหรับผู้มีปรีชา
27ผู้มีปรีชาได้รับเกียรติจากถ้อยคำที่พูด
คนเฉลียวฉลาดเป็นที่โปรดปรานของเจ้านายe
28คนทำไร่ไถนาจะได้ผลิตผลอุดมสมบูรณ์
คนที่เจ้านายโปรดปรานจะได้รับอภัยความผิด
29ของขวัญและของกำนัลทำให้ผู้มีปรีชาตาบอด
ปิดปากเขามิให้ติเตียนเหมือนตะกร้อครอบปากวัว
30ปรีชาญาณที่ซ่อนไว้ และทรัพย์สมบัติที่ไม่ปรากฏ
ทั้งสองสิ่งนี้มีประโยชน์อะไร
31คนที่ซ่อนความโง่เขลาของตนไว้
ยังดีกว่าคนที่ซ่อนปรีชาญาณfของตน
20 a ความหมายของข้อนี้ในต้นฉบับไม่ชัดเจน จึงแปลโดยคาดคะเนให้สอดคล้องกับบริบทที่เปรียบเทียบสถานภาพซึ่งตรงกันข้าม คือ เกียรติยศอาจนำความตกต่ำมาให้ ส่วนการถ่อมตนจะทำให้ได้รับการยกย่อง เทียบบทเพลงของพระนางมารีย์ (ลก 1:52) “(พระเจ้า)ทรงคว่ำผู้ทรงอำนาจจากบัลลังก์ และทรงยกย่องผู้ต่ำต้อยให้สูงขึ้น”
b “เขาหวังจะได้รับตอบแทนมากกว่าที่เขาให้” แปลตามตัวอักษรว่า “ตาของเขามีหลายดวง ไม่ใช่เพียงดวงเดียว” สำนวนแปลโบราณภาษาซีเรียคและภาษาละตินว่า “ตาของเขามีเจ็ดดวง”
c สำเนาโบราณภาษากรีก Gk 248 และสำนวนแปลโบราณภาษาละตินเสริมว่า “เพราะเขาไม่รู้จักรับทรัพย์สมบัติด้วยใจซื่อตรง และไม่รู้จักรับความยากจนด้วยใจสงบ”
d ข้อนี้แปลโดยคาดคะเน ต้นฉบับไม่ชัดเจน สำนวนแปลโบราณภาษาซีเรียคว่า “หางแกะไม่ใส่เกลือไม่มีรสชาติฉันใด คำพูดที่ไม่ถูกกาลเทศะก็ไม่น่าฟังฉันนั้น”
e ปรีชาญาณของธรรมาจารย์มุ่งแนะนำให้ประสบความสำเร็จในการดำเนินชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งสอนให้รู้จักชนะใจของผู้มีอำนาจในสังคม
f พระเจ้าทรงสร้างปรีชาญาณเพื่อส่องสติปัญญาของมนุษย์ให้เข้าใจความหมายของชีวิตและสรรพสิ่ง ดังนั้น การซ่อนปรีชาญาณไว้จึงผิดพระประสงค์ของพระเจ้า สำเนาโบราณภาษากรีก Gk 248 เสริมว่า “การแสวงหาองค์พระผู้เป็นเจ้าอย่างมั่นคงด้วยความพากเพียรย่อมดีกว่าดำเนินชีวิตอย่างสับสนไม่มีจุดหมาย”