อย่าตัดสินแต่เพียงภายนอก

11 ¹ผู้ต่ำต้อยที่มีปรีชาจะไม่น้อยหน้าผู้ใด

                    เขาจะมีที่นั่งร่วมกับผู้มีอำนาจ

          ²อย่าชมผู้ใดเพราะเขามีรูปงาม

                    อย่าดูหมิ่นผู้ใดเพราะหน้าตาของเขา

          ³ผึ้งเป็นสัตว์ปีกตัวเล็กๆ

                    แต่ผลผลิตของมันหวานที่สุด

          ⁴อย่าอวดตัวเพราะเสื้อผ้าที่สวม^a

                    อย่าหยิ่งผยองในวันที่ท่านได้รับเกียรติ

          เพราะพระราชกิจขององค์พระผู้เป็นเจ้าน่าพิศวงยิ่ง

                    แต่มนุษย์มองไม่เห็น^b

          ⁵กษัตริย์หลายพระองค์เคยประทับบนพื้นดิน^c

                    และคนแปลกหน้าได้รับมงกุฎ

          ⁶ผู้ทรงอำนาจหลายคนต้องได้รับความอับอายอย่างมาก

                    คนมีชื่อเสียงก็ตกอยู่ในอำนาจของผู้อื่น

จงคิดก่อนพูด

            ⁷จงสอบสวนให้ถี่ถ้วนก่อนจะตำหนิ

                    จงคิดให้ดีก่อนจะกล่าวโทษ

          ⁸จงฟังให้ดีก่อนจะตอบ

                    อย่าสอดแทรกขณะที่ผู้อื่นกำลังพูด

          ⁹อย่าถกเถียงเรื่องที่มิใช่ธุระของท่าน

                    อย่ายุ่งเกี่ยวกับคนบาปที่กำลังทะเลาะกัน

          ¹⁰ลูกเอ๋ย อย่าลงมือทำกิจการหลายอย่าง

                    เพราะถ้าทำมากเกินไป ท่านจะไม่พ้นความผิด

          แม้ท่านจะวิ่ง ก็จะไม่บรรลุเป้าหมาย

                    แม้ท่านจะหนี ก็จะหนีไม่พ้น^d

          ¹¹บางคนทำงานเหน็ดเหนื่อยและรีบร้อน

                    แล้วก็พบว่ายิ่งตกต่ำกว่าเดิม

จงวางใจในพระเจ้าเพียงพระองค์เดียว

            ¹²บางคนเฉื่อยชา ต้องการความช่วยเหลือ

                    เขาไม่มีทรัพย์สมบัติ มีแต่ความขาดแคลน

          ถึงกระนั้น องค์พระผู้เป็นเจ้าก็ทอดพระเนตรเขาด้วยความโปรดปราน

                    ทรงยกเขาขึ้นจากความตกต่ำ

          ¹³ทรงโปรดให้เขาไม่ต้องน้อยหน้าผู้ใด

                    จนคนจำนวนมากต้องประหลาดใจ

          ¹⁴ความสุขและความทุกข์ ชีวิตและความตาย

                    ความมั่งคั่งและความยากจนล้วนมาจากองค์พระผู้เป็นเจ้า^{e (15) (16)}

                ¹⁷ของประทานจากองค์พระผู้เป็นเจ้าคงอยู่กับผู้ยำเกรงพระองค์^f

                    ความโปรดปรานของพระองค์บันดาลให้เขามีความสุขตลอดไป

          ¹⁸บางคนร่ำรวยเพราะขยันและประหยัด

                    บำเหน็จที่เขาจะได้รับคืออะไร

          ¹⁹เขาคงจะคิดว่า “ฉันพักผ่อนได้แล้ว

                    เวลานี้ฉันมีกินมีใช้สบายแล้ว”

          แต่เขาหารู้ไม่ว่าจะสบายเช่นนี้ได้นานเท่าไร

                    ก่อนตาย เขาต้องทิ้งทุกสิ่งแก่ผู้อื่น^g

          ²⁰จงซื่อสัตย์ต่อหน้าที่^h ทำงานอย่างขะมักเขม้น

                    จงประกอบอาชีพเลี้ยงตนจนถึงวัยชรา

          ²¹อย่าแปลกใจที่คนบาปประสบความสำเร็จ

                    จงวางใจในองค์พระผู้เป็นเจ้า และเอาใจใส่ในการงานของท่าน

          เพราะเป็นเรื่องง่ายสำหรับองค์พระผู้เป็นเจ้า

                    ที่จะทรงบันดาลให้คนจนร่ำรวยขึ้นโดยฉับพลัน

          ²²ผู้ยำเกรงพระเจ้าจะได้รับพระพรจากองค์พระผู้เป็นเจ้าเป็นบำเหน็จ

                    พระองค์ทรงบันดาลให้พระพรบังเกิดผลอย่างรวดเร็ว

          ²³อย่าถามว่า “ฉันต้องการอะไรบ้าง

                    ตั้งแต่บัดนี้ ฉันจะจัดการทรัพย์สมบัติอย่างไร”

          ²⁴อย่าพูดว่า “ฉันไม่ต้องพึ่งใคร

                    แล้วอันตรายใดจะมากล้ำกรายได้”

          ²⁵เมื่อมีความสุข เรามักจะลืมความทุกข์

                    เมื่อมีความทุกข์ เราก็มักจะลืมความสุขⁱ

          ²⁶เป็นเรื่องง่ายสำหรับองค์พระผู้เป็นเจ้าในวันที่คนหนึ่งตาย

                    ที่จะทรงตอบแทนเขาตามความประพฤติ

          ²⁷ความทุกข์เพียงชั่วโมงเดียวทำให้ลืมความสุข

                    ในวาระสุดท้ายของมนุษย์ กิจการของเขาจะถูกเปิดเผย

          ²⁸อย่าประกาศว่าผู้ใดมีสุขก่อนที่เขาจะตาย

                    เพราะเราจะรู้จักคนหนึ่งได้อย่างแท้จริงก็เมื่อเขาสิ้นชีวิตเท่านั้น^j

อย่าไว้ใจคนอธรรม

            ²⁹อย่าพาผู้ใดเข้ามาในบ้าน

                    เพราะคนเจ้าเล่ห์มีอุบายมากมาย

          ³⁰ใจคนเย่อหยิ่งเป็นเหมือนนกต่อในกรง

                    เขาคอยล่อหลอกท่านให้มาติดกับ^k

          ³¹คอยซุ่มบิดเบือนความดีให้เป็นความชั่ว

                    คอยจับผิดแม้กิจการที่ดี

          ³²ประกายไฟเพียงน้อยนิดจุดกองถ่านให้ลุกโพลงได้

                    คนบาปซุ่มหาโอกาสฆ่าผู้อื่น

          ³³จงระวังคนชั่ว เพราะเขาวางแผนแต่ความชั่วร้าย

                    เพราะเขาจะทำลายชื่อเสียงของท่านตลอดไป

          ³⁴ถ้าท่านนำคนแปลกหน้าเข้ามาในบ้าน เขาอาจจะทำให้เกิดปัญหา

                    ท่านจะกลายเป็นคนแปลกหน้าในครอบครัวของท่าน

11 a ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “อย่าดูหมิ่นผู้สวมเสื้อผ้าเก่า อย่าดูถูกผู้ที่มีความทุกข์”

^b “แต่มนุษย์มองไม่เห็น” แปลตามตัวอักษรว่า “พระราชกิจของพระองค์ซ่อนเร้นอยู่สำหรับมนุษย์” ชะตากรรมของมนุษย์อาจกลับเป็นอย่างอื่นได้ในพริบตาเดียว ดังตัวอย่างในข้อต่อไป (เทียบ 1 ซมอ 2:8; โยบ 12:17-19; สดด 113:7)

^c “ประทับบนพื้นดิน” ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “ผู้ถูกกดขี่ได้นั่งบนบัลลังก์”

^d “แม้ท่านจะวิ่ง...ก็จะหนีไม่พ้น” ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “ถ้าท่านไม่วิ่ง ท่านก็จะไม่บรรลุเป้าหมาย ถ้าท่านไม่แสวงหา ก็จะไม่พบ”

^e ต้นฉบับภาษาฮีบรู สำเนาโบราณภาษากรีก Gk 248 สำนวนแปลโบราณภาษาละตินและภาษาซีเรียค เสริม ข้อ 15-16 ว่า “¹⁵ปรีชาญาณ ความเข้าใจ และความรู้ล้วนมาจากองค์พระผู้เป็นเจ้า ความรักและกิจการดีก็มาจากพระองค์ ¹⁶ความโง่เขลาและความมืดถูกสร้างมาสำหรับคนบาป ผู้ที่พึงพอใจในความชั่วก็แก่ตัวลงพร้อมกับความชั่ว”

^f “ผู้ยำเกรงพระองค์” ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “ผู้ชอบธรรม” เช่นเดียวกับในข้อ 22 และใน 12:2; 13:17

^g บางทีข้อนี้อาจเป็นแรงบันดาลใจของอุปมาใน ลก 12:16-21 ที่กล่าวถึงความไร้ประโยชน์ของทรัพย์สมบัติที่สะสมไว้ เพราะเมื่อถึงวันตาย เจ้าของจะเอาทรัพย์สมบัตินี้ไปไม่ได้

^h “จงซื่อสัตย์ต่อหน้าที่” แปลตามต้นฉบับภาษาฮีบรู ต้นฉบับภาษากรีกว่า “จงซื่อสัตย์ต่อพันธสัญญา”

ⁱ จากบริบท ข้อนี้น่าจะหมายความว่า “เมื่อมีความสุข เรามักจะลืมว่าความทุกข์อาจจะมาถึงได้ และเมื่อมีความทุกข์ เรามักจะลืมว่าความสุขอาจเป็นไปได้ในอนาคต” ด้วย ไม่ใช่หมายถึงแต่อดีตเท่านั้น

^j “เมื่อเขาสิ้นชีวิตเท่านั้น” แปลตามต้นฉบับภาษาฮีบรู ต้นฉบับภาษากรีกว่า “ในลูกหลาน”

^k “เขาคอยล่อหลอกท่านให้มาติดกับ” ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “คอยซุ่มกัดกินหมือนสุนัขป่า” “นกต่อ” ถูกขังไว้ในกรงเพื่อส่งเสียงเรียกให้นกอื่นเข้ามาติดกับฉันใด ใจของผู้เย่อหยิ่งก็เป็นเหมือนกับดักล่อให้ผู้อื่นเข้ามาทำบาปด้วยฉันนั้น