คำแนะนำเพื่อได้รับปรีชาญาณ

3 ¹ลูกเอ๋ย อย่าลืมคำสอนของพ่อ

จงรักษาบทบัญญัติของพ่อไว้ในใจ

²เพราะคำสอนและบทบัญญัติเหล่านี้จะทำให้ชีวิตของลูกยืนยาว

และลูกจะมีความสุข

³อย่าให้ความรักมั่นคงและความซื่อสัตย์ทอดทิ้งลูก

จงผูกไว้ที่คอของลูก

จงเขียนไว้บนแผ่นจารึกในใจของลูก

⁴แล้วลูกจะได้รับความโปรดปรานและความสำเร็จ

เฉพาะพระพักตร์พระเจ้าและต่อหน้ามนุษย์

⁵จงวางใจในพระยาห์เวห์สุดจิตใจ

อย่าเชื่อมั่นเพียงความรอบรู้ของตน

⁶จงระลึกถึงพระองค์ในทุกทางของลูก

และพระองค์จะทรงทำให้ทางเดินของลูกราบรื่น

⁷อย่าคิดว่าตนมีปรีชา

จงยำเกรงพระยาห์เวห์ และหันเหจากความชั่วร้าย

⁸ถ้าลูกทำเช่นนี้ ร่างกาย^aของลูกจะมีสุขภาพดี

กระดูกของลูกจะแข็งแรง

⁹จงใช้ทรัพย์สินและผลิตผลแรกที่เก็บเกี่ยวได้ของลูก

มาถวายพระเกียรติแด่พระยาห์เวห์

¹⁰แล้วยุ้งฉางของลูกจะมีข้าวเต็ม^b

และถังเก็บเหล้าของลูกจะมีเหล้าองุ่นเต็มจนล้น

¹¹ลูกเอ๋ย อย่าดูหมิ่นพระดำรัสสอนของพระยาห์เวห์

อย่าเบื่อหน่ายพระดำรัสตักเตือนของพระองค์

¹²เพราะพระยาห์เวห์ทรงตักเตือนผู้ที่ทรงรักให้แก้ไขความประพฤติ

เหมือนบิดาตักเตือนบุตรที่เขารัก

 

ปรีชาญาณนำความยินดีมาให้

¹³มนุษย์ที่พบปรีชาญาณ

และคนที่ได้รับความเข้าใจ ย่อมเป็นสุข

¹⁴เพราะการได้ปรีชาญาณมาย่อมดีกว่าการได้เงิน

เป็นกำไรมากกว่าการมีทองคำ

¹⁵ปรีชาญาณประเสริฐกว่าไข่มุก

แม้สิ่งที่ลูกปรารถนามากที่สุด

ก็เทียบกับปรีชาญาณไม่ได้

¹⁶ชีวิตยืนยาวอยู่ในมือขวาของปรีชาญาณ

ความมั่งคั่งและเกียรติยศอยู่ในมือซ้าย

¹⁷หนทางของปรีชาญาณนำไปสู่ความยินดี

วิถีทางทั้งหมดของปรีชาญาณนำไปสู่สันติสุข

¹⁸ปรีชาญาณเป็นต้นไม้ให้ชีวิตแก่ผู้ที่คว้าไว้ได้

ผู้ที่ยึดปรีชาญาณไว้แน่นย่อมเป็นสุข

¹⁹พระยาห์เวห์ทรงวางฐานแผ่นดินด้วยปรีชาญาณ

ทรงจัดวางท้องฟ้าด้วยความเข้าใจ

²⁰ความรู้ของพระองค์เปิดขุมลึก

ทำให้เมฆหยาดน้ำค้างลงมา

²¹ลูกเอ๋ย จงรักษาคำแนะนำและความรู้จักคิดเอาไว้

อย่าให้ทั้งสองสิ่งนี้คลาดสายตาของลูกไปเลย

²²คำแนะนำและความรู้จักคิดจะเป็นชีวิตแก่ลูก

เป็นความงามประดับคอของลูก

²³แล้วลูกจะเดินตามทางอย่างปลอดภัย

เท้าของลูกจะไม่สะดุด

²⁴ถ้าลูกนอน ลูกจะไม่มีความกลัว

เมื่อลูกนอน ก็จะหลับอย่างเป็นสุข

²⁵อย่ากลัวเมื่อความตกใจมาถึงโดยฉับพลัน

หรือกลัวหายนะจากคนชั่วร้าย

²⁶เพราะพระยาห์เวห์จะทรงให้ความมั่นใจแก่ลูก

จะทรงรักษาเท้าของลูกให้พ้นจากบ่วงแร้ว

²⁷ถ้าลูกมีอำนาจจะทำได้

อย่าปฏิเสธความดีแก่ผู้ที่ต้องการ

²⁸ถ้าลูกมีสิ่งของที่เพื่อนบ้าน^cขอ

อย่าพูดกับเขาว่า “กลับไปก่อนเถิด พรุ่งนี้กลับมาแล้วฉันจะให้”

²⁹อย่าคิดแผนร้ายต่อเพื่อนบ้าน

ที่อยู่ใกล้ลูกและไว้วางใจลูก

³⁰อย่าทะเลาะวิวาทกับผู้ใดอย่างไร้เหตุผล

ถ้าเขาไม่ได้ทำร้ายลูก

³¹อย่าอิจฉาคนที่ใช้ความรุนแรง^d

อย่าเลียนแบบความประพฤติของเขาเลย

³²เพราะพระยาห์เวห์ทรงรังเกียจคนคดโกง

มิตรภาพของพระองค์อยู่กับคนซื่อตรง

³³คำสาปแช่งของพระยาห์เวห์อยู่เหนือบ้านของคนชั่วร้าย

พระองค์ทรงอวยพระพรที่อาศัยของผู้ชอบธรรม

³⁴พระองค์ทรงเย้ยหยันคนที่เย้ยหยันผู้อื่น

แต่ทรงพระกรุณาผู้ถ่อมตน

³⁵ผู้มีปรีชาจะได้เกียรติยศเป็นมรดก

คนโง่จะได้รับ^eความอัปยศ

 

3 a “ร่างกาย” แปลตามสำนวนแปลโบราณต่างๆ (เทียบ 4:22) ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “สะดือ”

^b “มีข้าวเต็ม” แปลตามต้นฉบับภาษากรีก ต้นฉบับภาษาฮีบรูไม่มีคำว่า “ข้าว” บอกแต่เพียงว่า “เต็มจนล้น” การถวายผลิตผลแรก (ฉธบ 26:1 เชิงอรรถ a) เป็นพิธีกรรมประการเดียวที่หนังสือสุภาษิตกล่าวถึงโดยเจาะจง แต่กล่าวถึงการอธิษฐานภาวนาอยู่บ่อยๆ

^c “เพื่อนบ้าน” แต่เดิมหมายถึงเพื่อนหรือมิตรสหาย นั่นคือบุคคลที่เรามีความสัมพันธ์ด้วยเป็นพิเศษ แต่ใน สภษ คำนี้มีความหมายกว้างกว่า คือหมายถึง “เพื่อนมนุษย์” ทุกคน (ดู 6:1, 3, 29; 25:9; 27:17) จึงนับเป็นก้าวแรกของการขยายความกฎบัญญัติเรื่องความรัก (ลนต 19:18) ซึ่งจะบรรลุถึงรูปแบบสุดท้ายในพระบัญชาของพระเยซูเจ้าที่ทรงสั่งให้เรารักแม้กระทั่ง “ศัตรู” ด้วย (มธ 5:43ฯ)

^d คำต่างๆ ที่ใช้กับผู้ที่เป็นอริกับพระยาห์เวห์ เช่น “คนซึ่งไม่เคารพนับถือพระเจ้า” “ผู้ใช้ความรุนแรง” “คนตลบตะแลง” “คนชั่วร้าย” “คนชอบเย้ยหยันผู้อื่น” “คนโง่เขลา” ฯลฯ การที่คนเหล่านี้ดูเหมือนจะมีความเจริญรุ่งเรืองเป็นสภาพการณ์ที่คุกคามความซื่อสัตย์ของชาวอิสราเอลต่อพระยาห์เวห์อยู่เสมอ (ดู 24:1, 19; สดด 73) และในสมัยต่อมาจะเป็นปัญหาสำคัญทางเทววิทยาด้วย (โยบ 21:7; ยรม 12:1 ฯลฯ)

^e “ได้รับ(เป็นมรดก)” แปลโดยคาดคะเน ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “ยกขึ้น”