ข. เริ่มรัชสมัยของกษัตริย์ซาอูล
ชาวอิสราเอลต่อสู้ชาวฟีลิสเตียเพื่ออิสรภาพa
13 1ซาอูลทรงพระชนมายุสามสิบพรรษาเมื่อขึ้นครองราชย์ และทรงเป็นกษัตริย์ปกครองชาวอิสราเอลอยู่เป็นเวลายี่สิบปีb 2ซาอูลทรงเลือกชาวอิสราเอลสามพันคน สองพันคนอยู่กับพระองค์ที่มิคมาชและบนภูเขาเบธเอล ส่วนอีกหนึ่งพันคนอยู่กับโยนาธานที่เมืองเกบาcในดินแดนเบนยามิน ซาอูลทรงส่งคนที่เหลือให้แต่ละคนกลับบ้านไปd
3โยนาธานทำลายกองกำลังรักษาการณ์ของชาวฟีลิสเตียที่เมืองกิเบอาห์e และชาวฟีลิสเตียก็รู้เรื่องนี้ ซาอูลทรงสั่งให้เป่าแตรไปทั่วแผ่นดินเพื่อแจ้งข่าวแก่ชาวฮีบรู 4ชาวอิสราเอลทั้งปวงได้ยินข่าวว่า “ซาอูลทรงทำลายกองกำลังรักษาการณ์ของชาวฟีลิสเตีย และชาวอิสราเอลได้แข็งข้อต่อชาวฟีลิสเตียแล้ว” ประชากรจึงมาชุมนุมกันที่เมืองกิลกาลเพื่อรวมกำลังกับกษัตริย์ซาอูล 5ชาวฟีลิสเตียรวมพลเพื่อต่อสู้กับชาวอิสราเอลด้วย มีรถศึกสามพันคันf ทหารม้าหกพันคน และทหาราบจำนวนมากดุจเม็ดทรายที่ชายทะเล มาตั้งค่ายที่มิคมาช ทางทิศตะวันออกของเมืองเบธอาเวนg 6เมื่อชาวอิสราเอลเห็นว่าตนตกอยู่ในอันตรายเพราะข้าศึกคุกคาม เขาจึงหลบหนีไปซ่อนตัวอยู่ในถ้ำ ในป่าh ตามซอกหิน ตามคูและในบ่อ 7ชาวฮีบรูบางคนข้ามแม่น้ำจอร์แดนiเข้าไปในแผ่นดินกาดและกิเลอาด
ซามูเอลแยกทางกับกษัตริย์ซาอูลj
กษัตริย์ซาอูลทรงยังอยู่ที่เมืองกิลกาล ประชากรทั้งหลายที่อยู่ที่นั่นต่างกลัวจนตัวสั่น 8พระองค์ทรงคอยอยู่เป็นเวลาเจ็ดวันตามที่ซามูเอลกำหนดไว้ แต่ซามูเอลยังมาไม่ถึงเมืองกิลกาล ประชากรก็เริ่มละทิ้งซาอูล 9กษัตริย์ซาอูลจึงรับสั่งให้นำสัตว์มาถวายเป็นเครื่องเผาบูชาและศานติบูชา แล้วทรงถวายเครื่องเผาบูชา 10เมื่อพระองค์ถวายเสร็จ ซามูเอลก็มาถึง กษัตริย์ซาอูลทรงออกไปต้อนรับซามูเอล 11ซามูเอลทูลถามว่า “พระองค์ทรงทำอะไรลงไป” ซาอูลตรัสตอบว่า “ข้าพเจ้าเห็นว่าไพร่พลกำลังละทิ้งข้าพเจ้าไป ท่านไม่มาตามเวลาที่กำหนดไว้ และชาวฟีลิสเตียก็มารวมพลอยู่ที่มิคมาช 12ข้าพเจ้าคิดว่า เวลานี้ชาวฟีลิสเตียจะมาโจมตีข้าพเจ้าที่เมืองกิลกาล และข้าพเจ้ายังไม่ได้วอนขอให้พระยาห์เวห์ทรงโปรดปราน ข้าพเจ้าจึงรู้สึกว่าจำเป็นต้องถวายเครื่องเผาบูชาด้วยตนเอง” 13ซามูเอลตำหนิซาอูลว่า “พระองค์ทรงเขลามากที่ทรงทำเช่นนั้น พระองค์ไม่ทรงปฏิบัติตามพระบัญชาที่พระยาห์เวห์พระเจ้าของพระองค์ทรงให้ไว้ ถ้าพระองค์ทรงปฏิบัติตาม พระยาห์เวห์ก็คงจะทรงบันดาลให้ทรงครองราชย์เหนืออิสราเอลอย่างมั่นคงตลอดไปk 14แต่บัดนี้ พระองค์จะทรงครองราชย์ไม่นาน พระยาห์เวห์ทรงพบคนที่พอพระทัยแล้วl และทรงแต่งตั้งเขาขึ้นเป็นผู้นำประชากร เพราะพระองค์ไม่ทรงเชื่อฟังพระบัญชาของพระยาห์เวห์” 15แล้วซามูเอลก็ออกจากเมืองกิลกาลไปตามทางของตน
ส่วนประชากรที่เหลือตามซาอูลจากเมืองกิลกาลไปรวมพลกับทหารที่ตั้งค่ายอยู่ที่เมืองเกบาในดินแดนเบนยามิน ซาอูลทรงตรวจกำลังพลที่อยู่กับพระองค์ ทรงเห็นว่ามีจำนวนเพียงหกร้อยคนm
ชาวอิสราเอลเป็นรองชาวฟีลิสเตียn
16กษัตริย์ซาอูลและโยนาธานพระโอรสทรงตั้งค่ายอยู่ที่เมืองเกบาในดินแดนเบนยามิน พร้อมกับกำลังพลที่อยู่ด้วย ส่วนชาวฟีลิสเตียตั้งค่ายอยู่ที่มิคมาชo 17หน่วยจู่โจมออกมาจากค่ายของชาวฟีลิสเตีย แบ่งเป็นสามพวก พวกหนึ่งไปทางโอฟราห์ในดินแดนชูอัล 18อีกพวกหนึ่งไปทางเมืองเบธโฮโรน อีกพวกหนึ่งมุ่งไปยังชายแดนริมถิ่นทุรกันดารเลียบตามหุบเขาเศโบอิมp
19สมัยนั้นไม่มีช่างเหล็กทั่วแผ่นดินอิสราเอล เพราะชาวฟีลิสเตียไม่ต้องการให้ชาวฮีบรูทำดาบหรือหอก 20ชาวอิสราเอลทั้งหลายต้องไปหาชาวฟีลิสเตียเพื่อลับผาลไถนา จอบ ขวานและเคียว 21ค่าลับผาลไถนาและจอบราคาสองเหรียญ ค่าลับขวานและหัวปฏักราคาหนึ่งเหรียญq 22ดังนั้น ในวันที่สู้รบกัน กำลังพลที่อยู่กับกษัตริย์ซาอูลและโยนาธานจึงไม่มีดาบหรือหอกใช้ เว้นแต่กษัตริย์ซาอูลและโยนาธานพระโอรสเท่านั้น 23กองกำลังรักษาการณ์ชาวฟีลิสเตียกองหนึ่งออกไปรักษาช่องเขาที่มิคมาชไว้
13 a บทที่ 13-14 ต้องการจะเล่าถึงรัชสมัยของกษัตริย์ซาอูล โดยมี 13:1 เป็นบทนำ และ 14:47-52 เป็นบทสรุป แต่ในความเป็นจริงจะเล่าเฉพาะเรื่องการทำลายที่มั่นของชาวฟีลิสเตีย การตอบโต้ของชาวฟีลิสเตียและการรบที่มิคมาช ซึ่งใช้เวลาเพียงหนึ่งวัน พระคัมภีร์จะเล่าถึงรัชสมัยของกษัตริย์ซาอูลต่อไปในบทที่ 15-31 บทที่ 13 เกิดจากการรวมธรรมประเพณีหลายสายเข้าด้วยกัน ข้อ 16-18 และ 23 เป็นรายละเอียดจากเรื่องเล่าโบราณที่จะดำเนินเรื่องต่อไปในบทที่ 14 ส่วนข้อ 7ข-15 เป็นข้อความต่อเติมในภายหลัง พระคัมภีร์จะไม่อ้างถึงการที่พระยาห์เวห์ทรงทอดทิ้งกษัตริย์ซาอูล ดังที่กล่าวไว้ที่นี่อีก ข้อความตอนนี้จึงน่าจะเป็นการเกริ่นนำบทที่ 15 เท่านั้น
b แปลโดยคาดคะเน ต้นฉบับภาษาฮีบรูไม่สมบูรณ์ “ซาอูลทรงพระชนมายุ...พรรษาและทรงเป็นกษัตริย์เป็นเวลาสองปี” ซึ่งเป็นไปไม่ได้ ผู้เรียบเรียงอาจไม่ทราบจำนวนปีที่ถูกต้อง หรือผู้คัดลอกเขียนผิด หรือจงใจเขียนว่า ซาอูลทรงเป็นกษัตริย์ปกครองเพียงสองปีเหมือนกับอิชบาอัล ใน 2 ซมอ 2:10 ซึ่งทรงเป็นกษัตริย์ที่พระยาห์เวห์ไม่พอพระทัย ในภายหลัง Flavius Iosephus จะกล่าวว่า ซาอูลทรงเป็นกษัตริย์ปกครองสี่สิบปี (เทียบ กจ 13:21)
c “เกบา” เป็นการแปลโดยคาดคะเน (ดูข้อ 15) ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “กิเบอาห์” ในบทที่ 13-14 นี้ ชื่อเมืองเกบากับกิเบอาห์ มักจะสับสนในต้นฉบับภาษาฮีบรู การกำหนดว่าชื่อใดถูกต้องจึงต้องคำนึงถึงความเป็นไปได้ทางภูมิศาสตร์ด้วย
d “ให้แต่ละคนกลับบ้านไป” ตามตัวอักษรว่า “ให้แต่ละคนไปยังกระโจมของตน” ข้อความนี้อาจต่อเติมในภายหลัง
e “กิเบอาห์” แปลตามต้นฉบับภาษากรีก (ดู 10:5) ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “เกบา”
f “สามพันคัน” ตามต้นฉบับแปลโบราณ ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “สามหมื่นคัน”
g “เบธอาเวน” แปลว่า “บ้านแห่งความว่างเปล่า” เป็นชื่อเยาะเย้ยที่ประกาศกใช้กับเมือง “เบธเอล” (บ้านของพระเจ้า) (ดู อมส 5:5) แต่ในเรื่องนี้ “เบธอาเวน” อาจเป็นชื่อของอีกเมืองหนึ่งซึ่งไม่ทราบว่าอยู่ที่ไหน
h “ในป่า” บางคนแปลว่า “ตามโพรง”
i “ชาวฮีบรู” ไม่มีในต้นฉบับภาษากรีก
j เรื่องเศร้าเกี่ยวกับกษัตริย์ซาอูล แม้ว่าพระยาห์เวห์ทรงเลือกซาอูลให้เป็นกษัตริย์และผู้ช่วยประชากรอิสราเอลให้รอดพ้น (บทที่ 11 และ 14) แต่พระยาห์เวห์ก็ทรงทอดทิ้งเขา (บทที่ 13 และ 15) พระคัมภีร์สอนหลายครั้งว่า พระเจ้าทรงมีอิสระในการเลือกผู้ใดก็ได้ตามที่พอพระทัย เช่น ทรงเลือกยาโคบมากกว่าเอซาว (ปฐก 25:23 ดู รม 9:13) ทรงเลือกอิสราเอล (ฉธบ 7:6; อมส 3:2) ทรงเลือกบรรดาอัครสาวก เปาโลและคริสตชนทุกคน แต่พระคัมภีร์ยังสอนอีกว่า พระเจ้าจะทรงโปรดปรานผู้ที่พระองค์ทรงเลือกสรรแล้วต่อไป ถ้าเขาซื่อสัตย์ต่อพระองค์ ซาอูลได้ทรยศต่อการเลือกนี้
k เราไม่ทราบแน่ชัดว่าซาอูลทำผิดไม่เชื่อฟังพระบัญชาอย่างไร เขาคอยเป็นเวลาเจ็ดวันตามที่ซามูเอลบอก ส่วนการที่กษัตริย์ถวายเครื่องบูชาเองก็ไม่ขัดกับประเพณีโบราณ (ดู 14:32-35) บทที่ 15 จะบอกชัดเจนว่า ซาอูลไม่เชื่อฟังพระเจ้าในเรื่องใด
l หมายถึง กษัตริย์ดาวิด
m ตัวบทภาษาฮีบรูของข้อนี้ไม่สมบูรณ์ เราแปลโดยคาดคะเนตามฉบับแปลโบราณ
n ข้อ 16-18 เป็นเรื่องเล่าโบราณว่าชาวฟีลิสเตียเข้าโจมตีชาวอิสราเอล ส่วนข้อ 19-22 เป็นรายละเอียดเพื่อเน้นว่า ทั้งๆ ที่เป็นรอง ชาวอิสราเอลก็ยังสามารถชนะชาวฟีลิสเตียได้
o ค่ายของชาวฟีลิสเตียที่มิคมาชตั้งอยู่บนฝั่งตรงข้ามของห้วยซูเวนิท (Suweinit) โยนาธานจะข้ามห้วยนี้ไป (14:4)
p หน่วยจู่โจมของชาวฟีลิสเตียออกไปปล้นดินแดนของชาวอิสราเอลตามทิศทางต่างๆ
q ต้นฉบับภาษาฮีบรูของข้อ 21 นี้ไม่ชัดเจน แปลโดยคาดคะเน