พระเจ้าทรงประณามคารวกิจที่เมืองเบธเอล
13 1พระยาห์เวห์ทรงบัญชาให้คนของพระเจ้าคนหนึ่งจากแผ่นดินยูดาห์ไปที่เมืองเบธเอล ขณะที่กษัตริย์เยโรโบอัมกำลังทรงยืนที่พระแท่นบูชาเพื่อเผากำยาน 2คนของพระเจ้าผู้นี้ร้องตะโกนประณามพระแท่นตามพระบัญชาของพระยาห์เวห์ว่า “แท่นบูชา แท่นบูชาเอ๋ย” พระยาห์เวห์ตรัสดังนี้ “บุตรคนหนึ่งจะเกิดมาในราชวงศ์ดาวิด เขาจะชื่อโยสิยาห์ บนแท่นนี้เขาจะสังหารบรรดาสมณะของสักการสถานบนที่สูงซึ่งจะเผากำยานถวายบนแท่นบูชานี้ และเขาจะเผากระดูกมนุษย์บนพระแท่นนี้ด้วยa 3ในวันนั้น คนของพระเจ้ายังทำนายว่า “นี่จะเป็นข้อพิสูจน์ว่าพระยาห์เวห์ตรัสเช่นนี้ ‘แท่นบูชานี้จะแตก และเถ้าบนแท่นจะฟุ้งกระจายไปทั่ว’” 4เมื่อกษัตริย์เยโรโบอัมทรงได้ยินถ้อยคำที่คนของพระเจ้าประกาศประณามแท่นที่เมืองเบธเอล พระองค์ทรงยกพระหัตถ์จากแท่น ทรงชี้เขา ตรัสว่า “จงจับเขาไว้” แต่พระหัตถ์ที่ทรงชี้เขาเป็นอัมพาต ทรงชักกลับมาไม่ได้ 5แท่นบูชาแตก เถ้าบนแท่นก็ฟุ้งกระจายไปทั่ว ตามที่คนของพระเจ้าทำนายไว้ตามพระบัญชาของพระยาห์เวห์ 6กษัตริย์จึงตรัสกับคนของพระเจ้าว่า “ท่านจงวอนขอพระกรุณาของพระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านและภาวนาเพื่อเราเถิดb ให้มือของเรากลับเป็นปกติ” คนของพระเจ้าก็วอนขอพระกรุณาของพระยาห์เวห์ พระหัตถ์ของกษัตริย์ก็กลับเป็นปกติดังเดิม 7กษัตริย์จึงตรัสกับคนของพระเจ้าว่า “เชิญมากับเราที่บ้าน กินอะไรสักเล็กน้อย เราจะให้รางวัลแก่ท่าน” 8แต่คนของพระเจ้าทูลตอบว่า “แม้พระองค์จะประทานทรัพย์สมบัติครึ่งหนึ่งของพระองค์ให้เป็นบำเหน็จรางวัล ข้าพเจ้าก็จะไม่ไปกับพระองค์ จะไม่กินหรือดื่มอะไรที่นี่ 9เพราะพระยาห์เวห์ทรงบัญชาข้าพเจ้าว่า ‘อย่ากินหรือดื่มสิ่งใด อย่ากลับไปตามทางเดิมที่มา’” 10เขาจึงกลับไปอีกทางหนึ่ง ไม่กลับตามทางเดียวกับที่เขามาถึงเมืองเบธเอล
คนของพระเจ้ากับประกาศกc
11ประกาศกชราคนหนึ่งอยู่ที่เมืองเบธเอล บุตรของเขากลับมาเล่าเรื่องทั้งหมดที่คนของพระเจ้าทำที่เมืองเบธเอลในวันนั้นให้เขาฟัง และเล่าถ้อยคำที่เขาทูลกษัตริย์ให้บิดารู้ด้วย 12บิดาถามว่า “เขาไปทางไหน” บรรดาบุตรของเขาชี้บอกdทางซึ่งคนของพระเจ้าเดินมาจากแผ่นดินยูดาห์ 13เขาจึงบอกบุตรให้ผูกอานลาให้ บุตรก็ผูกอานลาให้ เขาก็ขี่ลา 14ไปตามคนของพระเจ้า และพบคนของพระเจ้านั่งอยู่ใต้ต้นโอ๊ค ประกาศกชราถามว่า “ท่านเป็นคนของพระเจ้าที่มาจากแผ่นดินยูดาห์หรือ” เขาตอบว่า “ใช่แล้ว” 15ประกาศกชราจึงพูดว่า “เชิญมากินอาหารกับข้าพเจ้าที่บ้านเถิด” 16เขาตอบว่า “ข้าพเจ้ากลับไปบ้านกับท่านไม่ได้ จะกินหรือดื่มอะไรeที่นี่ก็ไม่ได้ 17เพราะพระยาห์เวห์ทรงบัญชาข้าพเจ้าว่า ‘อย่ากินหรือดื่มอะไรที่นั่น และอย่ากลับบ้านตามทางเดิมที่ท่านมา’” 18ประกาศกชราพูดว่า “ข้าพเจ้าก็เป็นประกาศกเหมือนกับท่าน พระยาห์เวห์ทรงบัญชาให้ทูตสวรรค์บอกข้าพเจ้าว่า ‘จงนำเขากลับมาบ้านกับท่าน ให้เขาได้กินและดื่มอะไรบ้าง’” ประกาศกชราผู้นั้นพูดเท็จf 19แต่คนของพระเจ้าตามเขากลับไป กินและดื่มที่บ้านของเขา
20ขณะที่ทั้งสองคนกำลังนั่งอยู่ที่โต๊ะ พระยาห์เวห์ตรัสกับประกาศกซึ่งนำคนของพระองค์กลับมา 21เขาจึงร้องเสียงดังบอกคนของพระเจ้าที่มาจากแผ่นดินยูดาห์ว่า “พระยาห์เวห์ตรัสดังนี้ ‘ท่านไม่เชื่อฟังพระบัญชาของพระยาห์เวห์ ไม่ปฏิบัติตามคำสั่งที่พระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านทรงบัญชาไว้ 22แต่ท่านกลับมากินและดื่มที่นี่ แม้พระองค์ทรงห้ามไม่ให้ท่านกินหรือดื่มอะไร ศพของท่านจะไม่ถูกฝังในที่ฝังศพของบรรพบุรุษ’” 23เมื่อทั้งสองคนกินและดื่มแล้ว ประกาศกชราผูกอานลาให้คนของพระเจ้าที่เขาเชิญให้กลับมา 24คนของพระเจ้าก็ออกเดินทาง สิงโตตัวหนึ่งพบเขากลางทางและฆ่าเขา ศพของเขาอยู่บนถนน ลาและสิงโตยืนอยู่ข้างศพ 25ผู้คนที่ผ่านไปมาเห็นศพอยู่บนถนน มีสิงโตยืนอยู่ข้างๆ ก็กลับไปเล่าเหตุการณ์นี้ในเมืองที่ประกาศกชราผู้นั้นอาศัยอยู่ 26เมื่อประกาศกซึ่งเชิญคนของพระเจ้าให้กลับจากทางของเขาได้ยินเรื่อง ก็พูดว่า “นั่นคือคนของพระเจ้า เขาไม่เชื่อฟังพระบัญชาของพระยาห์เวห์ พระยาห์เวห์จึงทรงมอบเขาให้สิงโตกัดและฆ่าเขาตาย ตามพระวาจาที่พระยาห์เวห์ตรัสไว้กับเขา” 27ประกาศกชราสั่งบุตรให้ผูกอานลาให้ตน เขาก็ผูกอานลาให้ 28เขาจึงไป และพบศพคนของพระเจ้าอยู่บนถนน มีลาและสิงโตยืนอยู่ข้างศพ สิงโตไม่ได้กินศพหรือกัดลาตัวนั้น 29ประกาศกชราจึงยกศพคนของพระเจ้าขึ้นบนหลังลา นำกลับมายังเมืองที่เขาอยู่เพื่อไว้ทุกข์และฝังศพให้ 30เขาวางศพคนของพระเจ้าไว้ในหลุมศพของตน คร่ำครวญว่า “อนิจจา น้องเอ๋ย” 31หลังจากฝังศพแล้ว ประกาศกชราสั่งบุตรของตนว่า “เมื่อพ่อตาย จงฝังศพพ่อไว้ในหลุมศพที่ได้ฝังคนของพระเจ้า จงวางกระดูกของพ่อไว้ใกล้กระดูกของเขา 32เพราะถ้อยคำที่เขาได้กล่าวตามพระบัญชาของพระยาห์เวห์ประณามพระแท่นที่เบธเอล และประณามสักการสถานในที่สูงตามเมืองต่างๆ ของสะมาเรียจะเป็นจริงอย่างแน่นอน”
33หลังจากเหตุการณ์นี้ กษัตริย์เยโรโบอัมก็มิได้ทรงเลิกจากวิถีทางชั่วร้ายของพระองค์ พระองค์ยังทรงแต่งตั้งสมณะจากตระกูลต่างๆ ประจำสักการสถานบนที่สูง ผู้ใดต้องการเป็นสมณะ พระองค์ก็ทรงแต่งตั้งผู้นั้นให้เป็นสมณะประจำสักการสถานบนที่สูง 34การกระทำดังนี้เป็นบาปของราชวงศ์เยโรโบอัม เป็นบาปที่นำหายนะมาทำลายล้างราชวงศ์ให้หมดสิ้นไปจากแผ่นดิน
13 a “เขาจะเผากระดูก...” แปลตามสำนวนแปลโบราณ ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “กระดูก...จะถูกเผา” การทำนายล่วงหน้าอย่างละเอียดเช่นนี้คงได้เขียนเพิ่มในภายหลัง คำทำนายเดิมน่าจะมีเพียงในข้อ 3 เท่านั้น
b “และภาวนาเพื่อเราเถิด” สำนวนแปลโบราณละประโยคนี้
c ในสมัยที่เขียนเรื่องนี้ คำว่า “ประกาศก” (ฮีบรูว่า nabi’) มีฐานะต่ำกว่า “คนของพระเจ้า” จงเทียบเรื่องของเอลียาห์และเอลีชาซึ่งเป็น “คนของพระเจ้า” กับ “คณะประกาศก” (2 พกษ 2 ฯลฯ ดู อมส 7:14)
d “ชี้บอก” แปลตามสำนวนแปลโบราณ ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “เห็น”
e “กินหรือดื่มอะไร” แปลตามตัวอักษรว่า “กินอาหารหรือดื่มน้ำ”
f ประกาศกชราพูดเท็จเพื่อทดลองคนของพระเจ้า เรื่องที่เล่าแบบชาวบ้านนี้ต้องการสอนว่ามนุษย์ต้องปฏิบัติตามพระบัญชาของพระเจ้าโดยไม่มีเงื่อนไข คนของพระเจ้าไม่มีสิทธิ์สงสัยพระบัญชาที่ได้รับจากพระองค์ แม้ทูตสวรรค์จะมาสั่งเป็นอย่างอื่นก็ตาม (ดู กท 1:8)
